زیستگاه گل ناز آفتابی برزیل است. ناز آفتابی یک گیاه یک‌ساله و دارای برگ‌های گوشتی و استوانه‌ای شکل است. ساقه‌های ناز آفتابی گوشتی براق و حالتی شکننده دارد بر روی ساقه‌ها کرک‌هایی وجود دارد و گیاه بر روی زمین پهن می‌شود این گل شبیه به گل رز مینیاتوری است گل‌های این‌گونه زیبا در شب بسته می‌شود و صبح‌ها با طلوع آفتاب باز می‌شود این گیاه به‌صورت عرضی گسترش پیدا می‌کند و در زمان کوتاهی زمین را می‌پوشاند این گل برای نماسازی تپه‌ها و محل‌های شیب‌دار مناسب است.

ناز آفتابی گیاهی خزنده با گل‌های متوسط مقاوم به خشکی و دارای قدی کوتاه است. ارتفاع این گیاه معمولاً به ۲۰ سانتی هم نمی‌رسد و برگ‌های سوزنی دارد، همانند خرفه دارای برگ‌ها و ساقه‌های گوشتی است و بیشتر به‌صورت عرضی رشد دارد تا طولی. گل‌های ناز آفتابی در روزهای آفتابی باز هستند و دلیل نام‌گذاری آن نیز به همین دلیل است، در تاریکی و هنگامی‌که هوا ابر باشد گل‌ها باز نمی‌شوند. به دلیل رشد عرضی ناز آفتابی از این گیاه به‌عنوان گیاهی پوششی مورد استفاده قرار می‌گیرد و در پارک‌ها معمولاً دیده می‌شود، گل‌های ناز آفتابی معمولاً از تابستان تا پاییز ظاهر می‌شود. انواع گل ناز آفتابی عبارت اند از: گل ناز آفتابی الوان، گل ناز آفتابی سفید، گل ناز آفتابی زرد، گل ناز آفتابی صورتی.

مهم‌ترین مزیت گل ناز آفتابی مقاومت آن به خشک‌سالی و بی‌آبی است که آن را از دیگر گل‌ها متمایز کرده و در محیط‌های گرم و کم آب می‌تواند به‌راحتی رشد کند و انتخاب مناسبی است. بذر ناز آفتابی بسیار ریز بوده و معمولاً با ماسه مخلوط شده و به‌صورت دستپاش کاشته می‌شود، بعد از گذشت حدوداً ۴۵ روز از زمان بذر گل‌ها به‌سرعت ظاهر می‌شوند، بعد از اتمام گل‌ها غلاف بذرها ظاهر می‌شود، بذرها بعد از رسیدن بر روی زمین می‌ریزند و درصورتی‌که خاک تا سال بعد دست نخورد مجدد سبز خواهند شد، البته می‌توانید بذرها را قبل از ریخته شدن بر روی زمین برای سال بعد ذخیره کنید. ناز آفتابی از طریق قلمه و بذر تکثیر می‌شود البته قلمه گرفتن خیلی رایج نیست و به‌راحتی از بذر به نتیجه می‌رسد.

کاشت

در صورتی که قصد دارید بذر گل ناز آفتابی را به‌صورت مستقیم در فضای باز بکارید باید تا آخرین یخبندان زمستانی دست نگاه دارید تا دمای خاک به حدود ۱۸ درجه برسد. سپس با شخم زدن زمین و آماده‌سازی (در صورتی که خاک باغچه ضعیف و یا هوموسی شده است، به ارتفاع ۳ تا ۵ سانتیمتر شن و یا ماسه به خاک اضافه نمایید) و صاف کردن سطح خاک مکان کاشت را آماده نمایید. سطح خاک را مرطوب کرده و بذرها را با مقداری ماسه مخلوط کرده و در سطح خاک بپاشید. بعد از کاشت مکان را با آبپاش دستی آبیاری نمایید مدت جوانه‌زنی بذر یک تا دو هفته است. در طول جوانه‌زنی سطح خاک را با اسپری و یا آبپاش دستی مرطوب نمایید.

برای کاشت بذر در منزل نیز می‌توان از ۴ تا ۶ هفته قبل از پایان زمستان می‌توان بذر آن را در سینی نشا کاشت. قبل از کاشت سینی نشا را مرطوب کرده و سپس بذرهایی که با ماسه مخلوط شده را بر روی سینی نشا بپاشید. سپس سطح خا ک را با اسپری مرطوب کرده و سینی نشا و یا گلدان را پشت پنجره آفتابی در دمایی بین ۱۸ تا ۲۱ درجه قرار دهید. برای جوانه‌زنی بهتر بر روی سینی نشا و یا گلدان پوشش نایلونی قرار دهید تا بذرها بهتر جوانه‌زنی بزنند بذرها بین یک تا ۲ هفته جوانه می‌زنند. پس از جوانه‌زنی دمای محیط را به حدود ۱۸ درجه کاهش دهید. برای انتقال نشاهای جوان گل ناز آفتابی باید دمای خاک به حدود ۱۸ درجه برسد و سپس می‌توانید نشاها را فضای بیرون منتقل کرد. قبل از کاشت نشاها را به مدت یک تا دو هفته روزانه چند ساعت به فضای باز منتقل کرده تا با شرایط دمایی بیرون خود را تطبیق دهد. سپس نشاها را در فاصله ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتری از یکدیگر بکارید.

گل ناز آفتابی به خاک با زهکشی خوب و تابش کامل خورشید نیاز دارد. بهتر است مکانی برای کاشت این گیاه در نظر بگیرید که در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار داشته باشد. برای زهکش بهتر خاک نیز با اضافه کردن مقداری شن و یا ماسه می‌توان به زهکش بهتر خاک کمک کرد.

نیازها

آبیاری

آبیاری در اوایل رشد به نحوه‌ای باشد که پای گیاه خشک نشود، هنگامی‌که گیاه بالغ شد آبیاری هنگامی انجام شود که خاک پای بوته کاملاً خشک شده است، آبیاری زیاد باعث پوسیدگی ریشه‌ها و از بین رفتن تدریجی گیاه می‌شود. البته این گیاه به خشک‌سالی مقاوم است و با آبیاری محدود نیز در گرمای تابستان رشد می‌کند ولی آبیاری منظم باعث گلدهی بهتر می‌شود.

نور

نیاز به نور نسبتاً زیاد دارد و گل‌ها در نور مستقیم زیبایی خود را تقدیم شما خواهند کرد، گل‌ها در تاریکی و نور کم یا در هوای ابری بسته می‌شوند.

دما

دمای کاشت بذر گل ۲۰ تا ۲۵ درجه ایده ال می‌باشد و بهترین زمان برای کاشت در فضای باز اوایل بهار و بعد از رفع سرما است، دمای رشد و نگه‌داری این گیاه تا ۴۰ درجه نیز مناسب است، گلدهی معمولاً اواسط تابستان شروع می‌شود و تا اواسط پاییز گل دارد.

خاک

نسبت به خاک حساسیت ندارد و خاک شور را تحمل می‌کند ترجیحاً در خاک‌های خیلی سنگین و رسی کاشته نشود. خاک‌های با زهکشی بالا و نیمه سبک مناسب‌تر است.

کوددهی

این گیاه به آن صورت نیاز به کوددهی ندارد ولی تغذیه گیاه باعث افزایش گلدهی و بهبود عملکرد گیاه می‌شود. تا حد امکان سعی شود از کود ورمی کمپوست و کودهای آلی و ارگانیک برای تقویت گیاهان استفاده شود، در صورت تمایل می‌توانید از کودهای مکمل با عنوان کود گلدهی برای تحریک گیاه به رشد و گلدهی بیشتر یا کود کامل (۲۰٫۲۰٫۲۰) استفاده کنید.

ناز آفتابی یک گیاه گل‌دار در خانواده بومی آرژانتین، جنوب برزیل و اروگوئه است. همچنین در جنوب آسیا دیده می‌شود و به‌طور گسترده‌ای در بسیاری از مناطق بالکان گسترش یافته است. در بنگلادش نیز موجود است و با نام گل زمان، به این دلیل که گل تا به یک زمان خاص به شکوفه می‌رسد نام‌گذاری شده است. این گیاه در ابتدا کوچک است، اما با رشد سریع سالانه به ۳۰ سانتی‌متر بلندی می‌رسد، هر چند که معمولاً کمتر از این است. بااین‌حال اگر به‌درستی کشت شود به‌راحتی می‌تواند به این ارتفاع برسد. برگ‌های آن ضخیم و گوشتی تا ۲٫۵ سانتی‌متر، مرتب و متناوب در خوشه‌های کوچک است. گل‌ها با قطر ۲٫۵ تا ۳ سانتی‌متر با پنج گلبرگ به رنگ‌های متغیر قرمز، نارنجی، صورتی، سفید و زرد است.

گل ناز دارای ارقام متعدد می‌باشد و بعضاً دارای گل‌هایی با دو گلبرگ اضافی می‌باشند و در رنگ بسیار تنوع دارند. گل ناز به‌طور گسترده در آب‌وهوای معتدل به‌عنوان یک گیاه زینتی پرورش داده می‌شود. گل ناز یکی از مهم‌ترین گل‌هایی است که در باغ‌های قدیمی کشت می‌شد و معمولاً برای کاشت آن محل خاصی را در نظر می‌گرفتند. بذر ناز آفتابی بسیار ریز است. کشت به‌وسیله بذر ناز آفتابی انجام می‌شود و شبیه به چمن‌کاری است. این گیاه را در پارک‌ها، باغ‌های صخره‌ای، چمن‌کاری‌ها، میدان‌ها و بولوارها برای تزیین، رایج است.

گل‌های گل ناز شب‌ها بسته و صبح‌ها با نور آفتاب باز می‌شوند. روز‌هایی که هوا ابری است گل‌ها بسته می‌مانند. این گیاه، چون گسترش عرضی زیادی دارند در مدت کوتاهی زمین را می‌پوشاند و یکی از گل‌های مناسب جهت تپه‌ها و سراشیبی هاست.

گل‌دهی گل ناز آفتابی

از اواسط تابستان تا اواسط پاییز گل می‌دهد. گل ناز تا حدی تحمل خشکی را دارد، اما بهترین گل را با آبیاری به‌طور منظم می‌توان ایجاد کرد.

نور گل ناز آفتابی

یکی از اساسی‌ترین نیازهای گل ناز نور است. این گیاه هم همانند سایر گیاهان گوشتی به نور مستقیم و محیطی کاملاً روشن نیاز دارد. (حدود ۶ الی ۸ ساعت در طول روز روشنایی) کمبود نور منجر به عدم باز شدن گل‌های گیاه می‌شود. جالب است بدانید که در روزهای ابری میزان شکوفایی گل‌های این گیاه کاهش پیدا می‌کند.

دمای گل ناز آفتابی

یکی از ویژگی‌های گل ناز که کمتر در سایر گل‌ها دیده می‌شود مقاومت زیاد آن در برابر گرما و خشکی است. بنابراین در باغچه‌های سنگی جلوی ساختمان‌ها که در اثر تابش آفتاب بسیار گرم می‌شود یکی از نادرترین گیاهانی است که می‌تواند کشت شده و شرایط موجود را تحمل کند. گل ناز مکان‌های آفتاب‌گیر و گرم را بیشتر می‌پسندد.

خاک گل ناز آفتابی

بذر ناز آفتابی نسبت به حاصلخیزی خاک حساسیت خاصی ندارد و تقریباً شورپسند است. خاک بذر ناز آفتابی باید زه کش کافی داشته باشد. اگر خاک حاصلخیز و کاملاً قوی باشد بذر ناز آفتابی سریعاً رشد می‌کند و تمام بستر خود را می‌پوشاند. بهترین خاک برای بذر ناز آفتابی خاک سبک و شنی و یا خاک مرغوب باغچه با مقداری خاک برگ، یا کود دامی است. خاک بذر ناز آفتابی باید تا حدودی سبک و همیشه مرطوب باشد.

آبیاری گل ناز آفتابی

گل ناز آفتابی در بهار و پاییز کمتر آبیاری می‌شود ولی در روزهای گرم تابستان به آبیاری بیشتری نیاز دارد، ضمن اینکه می‌تواند بی‌آبی را برای مدت تحمل کند. مواظبت خاصی نیاز ندارد ولی چون ارتفاع آن کوتاه است باید خوب علف زنی شود تا مغلوب علف‌های هرز نشود. گل ناز تا حدی تحمل خشکی را دارد، اما بهترین گل را با آبیاری به‌طور منظم می‌توان ایجاد کرد. آبیاری آن به‌صورت روزانه انجام می‌گیرد.

تکثیر گل ناز آفتابی

تکثیر به روش قلمه

شما برای تکثیر گل ناز می‌توانید از روش قلمه استفاده کنید. روش‌های مختلفی برای قلمه گرفتن از این گیاه وجود دارد که ساده‌ترین و کاربردی‌ترین آن‌ها قلمه گرفتن از ساقه گیاه است، شما ساقه‌ای به طول حدود ۱۰ سانتی‌متر را انتخاب کنید و برش بزنید و سپس در یک لیوان آب قرار دهید، بعد از حدود یک هفته گیاه شروع به ریشه دهی خواهد کرد، سپس می‌توان آن را در مخلوط خاک برگ+ شن و یا کوکوپیت + پرلیت منتقل کرد. البته شما می‌توانید قلمه را به‌صورت مستقیم به خاک سبک منتقل کنید ولی برای این کار به مدت ۲۴ ساعت قلمه را در دمای اتاق بگذارید بماند و سپس به خاک منتقل کنید.

تکثیر به روش بذر ناز آفتابی

شما می‌توانید از بذر ناز آفتابی برای تکثیر استفاده کنید که برای این کار بهتر است در اوایل بهار بذر ناز آفتابی ها را در خاکی سبک بکارید. اول از همه باید خاک بستر کشت را خوب خیس کنید و سپس که آب‌های اضافی از زیر گلدان خارج شدن بذر ناز آفتابی ها رو روی سطح خاک پخش می‌کنیم و سپس یک لایه نازک از خاک را روی بذر ناز آفتابی ها می‌پاشیم. از یک آب‌پاش برای آبیاری بذر ناز آفتابی ها تا زمان جوانه‌زنی استفاده کنید ولی زمانی که بذر ناز آفتابی ها جوانه زده و سبز شدن می‌توانید به‌راحتی گیاه را به‌صورت معمول آبیاری کنید.

هرس گل ناز آفتابی

یکی از نکات خیلی مهم در نگهداری هر گل و گیاهی هرس است و در نگهداری گل ناز هرس موجب تحریک رشد ساقه‌های جدید و در نتیجه افزایش گلدهی گیاه می‌شود، برای این کار تا حدود نیمی از ساقه‌هایی را که خیلی بلند شده‌اند رو کوتاه کنید. اما توجه داشته باشید که آرام آرام انجام دهید به این صورت که هر هفته یک ساقه را انتخاب نموده و عمل هرس را انجام دهید. اگر شما هرس را یک‌دفعه انجام دهید باعث ضعیف شدن گیاه و از بین رفتن آن خواهید شد.