خیار یا بادرنگ گیاهی از خانواده کدو قلیایی، تیره کدوییان است. خیار ساقه‌ای بالارونده دارد که میوه‌ها از آن آویزان می‌شوند این ساقه نیز به‌عنوان گیاه خوراکی استفاده دارد. خیار در اصل بومی آسیای جنوبی است اما تقریباً در همه قاره‌ها رشد می‌کند. ساقه‌های گیاه خیار حالت رونده دارد و دور هر تکیه‌گاهی می‌پیچد. همچنین خیار می‌تواند به‌صورت هیدروپونیک بدون ریشه در زمین رشد کند و اگر تکیه‌گاه نداشته باشد در سطح زمین پیچ بخورد. خیار برگ‌های بزرگی دارد و می‌تواند روی دیگر میوه‌ها سایه بیندازد. خیار بوته ای معمولاً استوانه شکل است و می‌تواند تا ۶۰ سانتیمتر در طول و ۱۰ سانتیمتر در قطر رشد کند. از دیدگاه گیاه‌شناسی خیار یک سَته است به‌عبارت‌دیگر میوه‌ای است که بخش بیرونی آن سخت است و در درون هیچ تقسیم‌بندی ندارد. اما مانند گوجه فرنگی و کدو در آماده‌سازی و خوراک با آن مانند تره‌بار برخورد می‌شود.

مواد خوراکی

۱۰۰ گرم خیار با پوست خام، ۹۵ درصد آب دارد و می‌تواند ۶۷ کیلوژول انرژی تولید کند. مواد مغذی ضروری برای بدن در خیار چندان فراوان نیست غیر از ویتامین کا که ۱۶ درصد نیاز روزانه را تأمین می‌کند. پژوهشگران معتقدند منشأ پیدایش گیاه خیار، کشور هند است که امروزه این کشور یکی از بزرگ‌ترین ذخایر ژنتیکی گیاه خیار را در اختیار دارد. بیش از سه هزار سال است که در منطقه غرب آسیا کشت خیار رایج بوده و به احتمال فراوان این سبزی توسط رومی‌ها به مردم کشورهای اروپایی معرفی شده است. طبق تحقیقات و مطالعات انجام‌شده در سطح جهان مشخص‌شده که منشأ خیار سبز در کشور هند در کوهپایه‌های هیمالیا است و بیش از سه هزار سال در این منطقه کشت و پرورش می‌یابد. از هند به کشورهای یونان و روم باستان منتقل شده است و رومی‌های باستان علاقه زیادی به این سبزی داشته‌اند. سابقه کشت در فرانسه به قرن نهم میلادی و در انگلستان به قرن چهاردهم میلادی بازمی‌گردد که توسط رومیان به این مناطق منتقل شده است. اسپانیایی‌ها هم را به مناطق حوزه قاره آفریقا انتقال داده‌اند. در کشور آمریکا نیز سابقه کشت به اواسط قرن شانزدهم میلادی بازمی‌گردد. در کشور فرانسه تولید خیار به قرن نهم میلادی بازگشته و در انگلستان تکثیر آن در قرن ۱۴ پس از میلاد متداول شده است. تکثیر خیار در کشور آمریکا به اواخر قرن شانزدهم نسبت داده می‌شود.

طریقه کاشت بذر خیار در گلدان یا باغچه

خیار نیاز به خاک نسبتاً غنی دارد. برای موفقیت بیشتر در کاشت ابتدا بذر خیارها را به مدت دو روز در آب خیس کنید و بعد از گذشت این مدت آن‌ها را در بین چند لایه دستمال کاغذی قرار دهید تا جوانه بزند، در این مدت دستمال خشک نشود. خیار تقریباً فضای زیادی را اشغال می‌کند ولی می‌توان آن را در گلدان نیز نگه‌داری نمود (بهتر است گلدانی با سایز بزرگ انتخاب نمود). برای کاشت خیار در گلدان می‌توانید از خاک‌های آماده همانند کمپوست استفاده کنید. استفاده از خاک‌های باغ و باغچه ممکن است گیاه را دچار بیماری کند و نتیجه مطلوبی نگیرید. بهتر است در هر گود سه تا پنج عدد بذر را با هم بکارید (در عمق ۱ تا ۲ سانتی‌متری و با فاصله نیم سانتی‌متری از هم). در هنگام کاشت در باغچه فاصله هر گود با دیگری باید حداکثر یک متر باشد. بر روی بذرها خاک نرم بریزید و خوب آبیاری کنید، بهتر است از آب‌پاش استفاده شود و آب به‌آرامی بر روی خاک ریخته شود. محل کاشت بذر خیار باید آفتاب‌گیر باشد (حداقل آفتاب موردنیاز برای خیار ۶ تا ۷ ساعت در روز است). اگر در گلدان کاشته‌اید می‌توانید در پشت پنجره آفتاب‌گیر نیز نگه‌داری کنید ولی باید حداقل نور موردنیاز فراهم باشد. بعد از رشد گیاه و دو برگه شدن آن‌ها دو عدد که به‌ظاهر شاداب‌تر و سالم‌تر هستند نگه‌داشته و باقی را با قیچی به‌آرامی از پایین قطع کنید. خیار گیاهی رونده است اگر در گلدان کاشته‌اید باید بعد از اینکه ارتفاع آن به ۳۰ سانتی‌متر رسید، در پای آن چوبی به‌عنوان قیم قرار دهید تا گیاه از آن بالا برود. (می‌توانید از دو بوته مانده بوته‌ای که ضعیف‌تر است را قطع کنید). درصورتی‌که گیاه شما در ظاهر ضعیف است می‌توانید از کودهای مکمل استفاده کنید (کود دامی پوسیده). لازم نیست پای گلدان همیشه خیس باشد، رطوبت زیاد باعث ریختن گل‌ها شده و به محصول نمی‌رسید، هنگامی‌که خاک گلدان خشک شد اقدام به آبیاری مجدد کنید. هنگام شروع گلدهی خیار بهتر است پای بوته خاک بریزید و مقداری از ساقه پایینی را زیر خاک ببرید این عمل باعث قوی شدن بوته می‌شود.

خیار از نظر مواد مغذی

بر طبق تحقیقات محققان سازمان سالم‌ترین غذاهای جهان، خیار حاوی فیتونوترینت ۱۰ است که خاصیت آنتی‌اکسیدانی، ضدالتهابی و ضد سرطانی دارد. بهترین محتویات خیار از نظر داشتن مواد مغذی، پوست و دانه‌های آن است. میوه خیار کالری، کربوهیدرات، سدیم، چربی و کلسترول بسیار پایینی دارد. یک وعده خیار (تقریباً ۵۲ گرم) دارای ۱۶ کالری، ۴% پتاسیم، ۳% فیبر، ۴% ویتامین C، ویتامین K، ویتامین A و منیزیم موردنیاز روزانه بدن شما را تأمین می‌کند.

فوائد خیار

مهم ترین خواص خیار عبارتند از:

۱. رفع آب بدن و خشکی پوست

به علت اینکه ۹۵% بافت خیار از آب تشکیل شده است، یکی از میوه‌های مناسب برای تأمین آب بدن در فصل تابستان است. هم‌چنین به علت وجود پتاسیم و منیزیم برای خشکی پوست مناسب است. خاصیت ضدالتهابی آن باعث دفع مواد سمی از بدن شده و حساسیت‌های پوستی و چین‌وچروک صورت را کاهش می‌دهد. خیار دارای فیتونوترینت­هایی مثل لیگنان ۱۲ و کوکوربیتاسین ۱۳ است که خاصیت ضدسرطانی و آنتی‌اکسیدانی دارند. در ژورنال جهان علمی سال ۲۰۱۰، مقاله‌ای راجع به ساختن داروهایی برای سرطان با استفاده از این مواد به چاپ رسید. کوکوربیتانسین­ها هم‌چنین از رشد سلول‌های سرطانی در پانکراس جلوگیری کرده و سلول‌های سرطانی پانکراس را وادار به آپوپتوز (خودکشی سلول یا مرگ برنامه‌ریزی‌شده) می‌کنند. لیگنان­ها در عمل مشارکتی با باکتری‌های دستگاه گوارشی، سرطان‌های مربوط به استروئید را کاهش می‌دهند؛ به‌طوری‌که باکتری‌ها لیگنان­ها را به کمپلکسی بنام انترودیول ۱۴ یا انترو لاکتون ۱۵ تبدیل می‌کنند و این مواد به رسپتورهای استروژن متصل و ریسک ابتلای سرطان‌های تخمدان، سینه، رحم و پروستات را کاهش می‌دهند.

۲. خاصیت ضدسرطانی

خیار دارای فیتونوترینت­هایی مثل لیگنان ۱۲ و کوکوربیتاسین ۱۳ است که خاصیت ضدسرطانی و آنتی‌اکسیدانی دارند. کوکوربیتانسین ها هم‌چنین از رشد سلول‌های سرطانی در پانکراس جلوگیری کرده و سلول‌های سرطانی پانکراس را وادار به آپوپتوز (خودکشی سلول یا مرگ برنامه‌ریزی‌شده) می‌کنند. لیگنان­ها در عمل مشارکتی با باکتری‌های دستگاه گوارشی، سرطان‌های مربوط به استروئید را کاهش می‌دهند؛ به‌طوری‌که باکتری‌ها لیگنان­ها را به کمپلکسی بنام انترودیول ۱۴ یا انترو لاکتون ۱۵ تبدیل می‌کنند و این مواد به رسپتورهای استروژن متصل و ریسک ابتلای سرطان‌های تخمدان، سینه، رحم و پروستات را کاهش می‌دهند.

۳. زیبایی پوست

احتمالاً در مجلات زیبایی یا صفحات اجتماعی مشاهده کرده‌اید که زنان تکه‌های خیار را روی چشمان خود می‌گذارند. باید بگوییم که این کار علت علمی محکمی دارد. خیار با داشتن اثر خنک و مرطوب‌کننده و ضدالتهاب، تأثیر زیادی در رفع التهاب، جوش، پف دور چشم، سیاهی دور چشم و رفع آفتاب‌سوختگی دارد. ماسک خیار یکی از بهترین روش‌های درمانی برای ایجاد لطافت و پاک‌سازی پوست است.

۴. سلامت استخوان

طبق تحقیقات دانشگاه ماری لند در دهه اخیر، مشخص شد که ویتامین K در سلامت استخوان تأثیر دارد. هر وعده خیار یا همان ۵۲ گرم، ۱۹% از ویتامین K روزانه بدن را تأمین می‌کند. ویتامین K در استخوان‌سازی به‌ویژه در بانوان نقش اساسی دارد. مصرف مکمل این ویتامین توصیه نمی‌شود، زیرا سبزی‌ها و میوه‌ها اگر به‌اندازه مصرف شوند، میزان موردنیاز ویتامین K را تأمین می‌کنند.

۵. خاصیت آنتی‌اکسیدانی

هر میوه‌ای که آنتی‌اکسیدان داشته باشد، شما را از خطر سرطان حفظ می‌کند. خیار دارای انواعی از آنتی‌اکسیدان‌ها مثل ویتامین C، بتا کاروتن، منگنز و فلاونوئید است. آنتی‌اکسیدان‌ها با از بین بردن رادیکال‌های آزاد، سلامت بافت‌های شما را تضمین می‌کنند.

۶. سلامت قلب

پتاسیم موجود در خیار در جلوگیری از بیماری‌های قلبی، سکته، فشارخون و چاقی نقش کمک‌کننده دارد. پتاسیم یک ماده حیاتی برای قلب است و خیار ۴% دوز روزانه آن را تأمین می‌کند. البته میوه‌هایی مثل موز که حاوی پتاسیم فراوان است بیشتر از خیار به چشم می‌آیند، اما در بحث کم‌کالری بودن، خیار برنده میدان می‌شود. پتاسیم ارتباط مستقیمی با کاهش فشارخون و گشادکنندگی عروق دارد. لذا خیار با داشتن سدیم خیلی کم و پتاسیم نسبتاً بالا برای سلامت قلب مفید است.

۷. کمک به هضم غذا

خیار با داشتن آب فروان و فیبر یبوست را رفع می‌کند. هم‌چنین خیارشورهای خانگی حاوی باکتری‌های پروبیوتیک هستند که هضم غذا را آسان کرده و گاز روده را از بین می‌برند. خیارشورهای صنعتی معمولاً این باکتری‌ها را ندارند.

۸. کمک به کاهش وزن

خیار کالری بسیار کمی دارد به‌طوری‌که بیشتر پزشکان تغذیه آن را به‌عنوان یک ماده کالری منفی به افرادی می‌خواهند وزن کم کنند توصیه می‌کنند. استفاده از این مواد کالری منفی به‌عنوان میان وعده هم باعث سیری کاذب شده و هم کالری می‌سوزاند. البته نباید در رژیم‌های غذایی بیش‌ازحد به مواد کالری منفی اکتفا کرد زیرا باعث از بین رفتن بافت عضلانی نیز می‌شوند.

۹. سلامت مغز و تقویت حافظه

اخیراً محققان در مورد فلونوئید فیستین ۱۶ مطالعات زیادی انجام دادند و دریافتند که فیستین ها از سلول‌های عصبی محافظت می‌کنند. لذا از بروز آلزایمر و تخریب نورون‌ها جلوگیری می‌کنند و همان‌طور که گفته شد خیار حاوی این ماده است. آب خیار یک انبار واقعی از مواد مفید و مواد معدنی است که نه تنها سموم بدن را از بین می برد بلکه باعث کند شدن روند پیری و به طور اصولی بهبود وضعیت پوست میشود.

برای خرید بذر خیار به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرمایید.

همچنین از راه‌های زیر نیز می‌توانید محصولات ما را ملاحظه و خرید نمایید:

۱- مراجعه به صفحه اینستاگرامی به آدرس:

https://www.instagram.com/zerafat.shop/

۲- مراجعه به کانال تلگرامی به آدرس:

https://t.me/zerafat_shop

۳- تماس با شماره موبایل: ۰۹۱۳۵۵۵۵9۳۳

گل لاله عباسی گیاهی چندساله از جنس Mirabilis در خانواده Nyctaginaceae است که اغلب به‌صورت یک‌ساله پرورش داده می‌شود و از شایع‌ترین گونه‌های زینتی این جنس است. لاله عباسی گل زیبایی می باشد که در طیف وسیعی از رنگ‌ها در دسترس است، بومی مناطق گرمسیری جنوب امریکا و رشته کوه‌های آند در کشور پرو می‌باشد. این گیاه گونه‌های زیادی دارد که گونه نام‌برده، یکی از زیباترین و گسترده‌ترین گونه زینتی این جنس است. گل‌های این گیاه به شکل شیپوری و در رنگ‌های مختلف قرمز، زرد، سفید و صورتی و با آرایش خوشه مرکب دیده می‌شوند. علت نام‌گذاری این گیاه به Four o’clock این است که در بعدازظهر نزدیک ساعت ۴ گل‌ها باز شده و صبح بسته می‌شوند. این گل‌ها به هنگام بازشده عطری را در فضا پراکنده می‌کنند که وقتی دوباره بسته شدند، اثری از این عطر نخواهد بود. یکی از جذابیت‌های این گیاه، قدرت تغییر رنگ گل‌های آن است که باعث بر روی یک بوته ما بتوانیم هم‌زمان رنگ‌های مختلف گل‌ها را مشاهده کنیم مثلاً در اوایل رشد رنگ گل‌ها صورتی است و وقتی گیاه به بلوغ می‌رسد، گل‌ها تغییر رنگ می‌دهند که این حالت زمانی دیده می‌شود که لاله عباسی به‌عنوان گیاه دو تا ۵ ساله کشت شود چون در سال اول فرصت برای این تغییر رنگ وجود ندارد. فصل گلدهی از اواخر بهار تا اواسط پاییز است.

نحوه کاشت گل لاله عباسی

زمان مناسب کاشت بذر گل لاله عباسی بهار است. قبل از کاشت بذر لاله عباسی را ۲۴ ساعت درون آب ولرم خیس کنید. ترکیب خاک مناسب برای کاشت بذر لاله عباسی عبارت است از خاک باغچه ۶۰ درصد، ماسه ۲۰ درصد و کود حیوانی ۲۰ درصد که باید این مواد باهم خوب ترکیب شود. اگر قصد کاشت زیاد و تولید این گل را دارید بهتر است در زمین یک کرت با این ترکیب خاک آماده کنید، سطح خاک را خوب صاف کنید قبل از پاشیدن بذرها سطح خاک را خوب آب بدهید و بعد بذرها را روی خاک بپاشید سپس بهتر است روی آن حدود ۱ سانتی‌متر کود دامی کاملاً پوسیده سرند شده بریزید و مجدد با آبپاش آب بدهید.

اما اگر مقدار کمی از این بذر را تهیه کردید و برای باغچه خود و یا به مقدار چند تا گلدان می‌خواهید پرورش بدهید از این روش زیر استفاده کنید. در این روش خزانه شما باید کوچک باشد. برای کاشت لاله عباسی در گلدان ابتدا یک سبد پلاستیکی میوه یا گلدانی با دهانه بزرگ ولی عمق کم تهیه کنید. گلدان و یا سبد را از خاکی که در بالا ترکیب آن گفته شد پر کنید و خاک را خوب آب بدهید تا خاک نشست خود را بکند. حالا بذرها را روی سطح خاک بپاشید سپس حدود یک سانتی‌متر روی بذرها کود دامی کاملاً پوسیده سرند شده بریزید و مجدد به‌آرامی با آبپاش آب بدهید. اگر کود دامی در دسترس شما نبود می‌توانید از ورمی کمپوست استفاده نمایید و اگر هر دو این‌ها در دسترس نبود از همان خاکی که ترکیب کردید برای روی بذرها استفاده نمایید (اما بهتر است از کود دامی استفاده کنید تا جوانه‌ها به‌خوبی رشد کرده و قوی شوند) حتماً کود دامی‌ای که استفاده می‌کنید چند ساله، کهنه، پوسیده، خشک و سرند شده باشد. به هیچ عنوان از کود دامی تازه استفاده نکنید.

بعداز اینکه جوانه‌های گیاه موردنظر به حدود ۵ تا ۸ سانتی‌متر رسیدند آن‌ها را از خزانه در آورده و در جای اصلی بکارید. برخی‌ها بذر را روی محلی که موردنظرشان هست می‌پاشند تا همان‌جا سبز بشود اما این روش درست نیست دلیلش این است که زمان بذرپاشی بذرها نامنظم روی زمین میافتند و وقتی سبز می‌شوند خیلی از آن‌ها ممکن است کنار هم سبز بشوند اما زمانی که بذرها را درون خزانه بکارید بعد می‌توانید به‌صورت منظم بوته‌های این گل را به هر طریقی و به هر فاصله‌ای که می‌خواهید بکارید.

به این نکته هم حتماً توجه شود که هیچ‌وقت اقدام به نگهداری گل و گیاهان بیرونی در منزل نکنید چون درون منزل نور و تهویه هوای کافی برای رشد گیاهان و درختان بیرونی وجود ندارد حتی کاشت بذر هم ممکن است با مشکل مواجه شود در کل اگر مکانی برای کاشت بذر ندارید و مجبور هستید که در منزل این کار را بکنید بهتر است گلدان خزانه را روی پنجره جنوبی بگذارید تا نور کافی به آن برسد و حتماً پس از سبز شدن بذر گیاهانی که بیرونی هستند آن‌ها را به بیرون از خانه انتقال بدهید اگر (به بیرون انتقال ندهید ساقه‌ها دراز شده و کم‌کم از بین می‌رود)

تکثیر

ازدیاد این گیاه از طریق بذر صورت می‌گیرد. خود گیاه به‌صورت خودکار در طول سال بذرهای زیادی روی زمین می‌ریزد که در بهار سال بعد جوانه می‌زنند. ولی اگر بخواهیم خودمان گیاه را بکاریم بهتر است قبل از کاشت، ۱۲ ساعت تا یک روز بذر لاله را داخل آب بخیسانیم چون پوسته بذر ضخیم است و با این کار پوسته نرم شده و جوانه‌زنی سریع‌تر رخ می‌دهد که زمان کاشت همان اوایل بهار است.

آبیاری

زمان آبیاری گیاه وقتی است که خاک کمی رطوبت خود را از دست داده است چون اگر خام خیس باشد و آبیاری کنیم، غرقاب شدن خاک به گیاه صدمه می‌زند. از طرفی اگر گیاه را به فرم چندساله کشت می‌کنیم، پس گیاه در خاک ریشه گوشتی تولید می‌کند بنابراین باید در فصل زمستان آبیاری را کمتر کرد تا ریشه‌ها نپوسند.

خاک

این گیاه در انواع خاک‌ها به‌خوبی رشد می‌کند و فقط به زهکش مناسب نیاز دارد.

دما

این گیاه بومی مناطق گرمسیری است، پس آب‌وهوای گرم را می‌پسندد ولی گرمای زیاد را نمی‌تواند تحمل کند و اگر رطوبت خاک کافی باشد و هوا هم شرجی باشد، می‌تواند در چنین هوایی زندگی کند. از طرفی هم‌زمان با کاهش دما، گلدهی آن کاهش می‌یابد و وقتی دما به صفر رسید گیاه کاملاً از بین می‌رود.

نور

گل لاله عباسی به نور مستقیم نیاز دارد. حال اگر نور کم باشد رنگ برگ‌ها کم‌رنگ شده و گل‌ها و غنچه‌ها می‌ریزند. اما اگر نور زیاد باشد دو حالت پیش می‌آید: اگر رطوبت خاک و هوا مناسب باشد، مشکلی برای گیاه پیش نمی‌آید ولی اگر هوا خشک باشد و خشکی خاک هم رخ بدهد، باعث ریزش گل‌ها و سوختگی برگ‌ها می‌شود.

مراقبت‌ها

– اگر خاک فقیر باشد و کمبود مواد غذایی برای گیاه رخ بدهد منجر به رنگ‌پریدگی برگ‌ها، تولید برگ‌های کوچک، ریزش گل‌ها و باز نشدن غنچه‌های می‌شود.

– اگر کوددهی بیش‌ازحد نیاز گیاه اعمال گردد، گلدهی کاهش می‌یابد و در عوض رشد رویشی گیاه تحریک می‌گردد.

– این گیاه، به‌عنوان گیاه توهم‌زا قلمداد شده است پس باید مراقب بود که مصرف نگردد.

گل لادن یک گونه گیاه گل‌دار از خانواده Tropaeolaceae است. زیستگاه لادن رشته کوه‌های آند جنوبی در شمال بولیوی و کلمبیا در قاره آمریکای جنوبی است. این گل با نام علمی Tropaeolum Majus شناخته می‌شود. لادن یک گیاه چندساله است و دارای برگ‌های بزرگ و دایره‌ای شکل است. رنگ برگ‌های لادن سبز مایل به زرد و دم‌برگ­های آن ۵ تا ۳۰ سانتیمتر است لادن یک گیاه علفی است و برگ‌های آن شبیه به چتر است. گل‌های این‌گونه زیبا به رنگ‌های قرمز، نارنجی، زرد، صورتی و... یافت می‌شود. یکی از خصوصیات مهم لادن که می‌توان آن را به‌راحتی شناسایی نمود برگ‌های چرمی شکل و تصویر ظاهری گل است.

برگ لادن طعم و مزه شاهی یا تره تیزک را دارد و به همین علت آن را شاهی هندی می‌نامند. در خارج، از برگ‌های جوان آن در تهیه سالاد استفاده می‌شود. میوه‌های سبز آن به‌عنوان چاشنی به ترشی اضافه می‌شود. در قدیم دم‌کرده آن را به‌عنوان داروی مدر مصرف می‌کردند. همچنین از خیسانده بذر گل لادن و برگ تازه لادن در الکل برای جلوگیری از ریزش مو استفاده می‌شود. برای کشت در گلخانه، سبدهای آویزان، کنار نرده‌ها و در حاشیه مناسب است. در مناطق جنوبی ایران که زمستان معتدل دارند به‌عنوان گل زمستانه یا بهاره در باغچه منازل کشت می‌شود.

شرایط نگهداری گل لادن

نور: این گیاه به نور زیاد و مستقیم آفتاب نیاز دارد آن را در محلی از باغچه بکارید که نور مناسبی را دریافت نماید. بطورکلی این گیاه به آفتاب کامل و نور مستقیم نیاز دارد اما نباید در معرض نور شدید قرار گیرد. این گیاه می‌تواند در شرایط نیمه سایه هم عملکردی خوبی را از خود نشان دهد؛ اما در سایه بیش از حد و نبود نور مستقیم، باعث بزرگ شدن برگ‌ها و کاهش گلدهی می‌شود.

آبیاری: لادن نسبت به بی‌آبی مقاوم است اما برای شادابی و گلدهی خوب به آبدهی منظم نیاز دارد. قبل از هر بار آبیاری سطح خاک را لمس نمایید در صورت خشک بودن مجدداً آبدهی را انجام دهید. در فصل گرما روزی یک‌بار آب دادن مناسب است.

رطوبت: این خاک به رطوبت کمی نیاز دارد بعد از خشک شدن کامل خاک مجدداً آبدهی را انجام دهید.

دما: دمای مناسب برای نگه‌داری لادن ۲۸ درجه است.لادن به سرمای کم مقاوم است ولی تحمل یخبندان را ندارد. از طرفی هوا اگر زیاد گرم باشد، باعث می‌شود عمر گل‌ها کوتاه شود. پس در تابستان باید بعدازظهرها در محل سایه نگه‌داشته شود.

خاک: خاک مناسب برای این گیاه خاک شنی و سبک است خاک باید زهکشی خوبی داشته باشد.

کوددهی: کود نیتروژن به زیاد شدن شاخ و برگ و تولید گل‌های بیشتر کمک می‌نماید.

تکثیر: تکثیر این گیاه به دو طریق انجام می‌شود:

۱) کشت بذر: این روش اصلی‌ترین روش ازدیاد است که به دو صورت انجام می‌گیرد. یا گیاه را مستقیماً در خرداد ماه در زمین اصلی کشت می‌کنند و یا در مناطق سرد در آخر زمستان در خزانه می‌کارند و بعد با خاک اطراف ریشه به زمین اصلی انتقال می‌یابد. در این حالت در بهار گل زیادی تولید می‌کند. این گیاه به انتقال حساسیت دارد به همین دلیل نشاکاری کمتر انجام می‌شود. نکته قابل‌توجه در روش کشت با بذر این است که برای کاشت گل لادن باید از بذرهای تازه استفاده کرد چون بذرهای مانده، قوه نامیه کم و درنتیجه درصد جوانه‌زنی کمی دارند.

۲) قلمه زدن: این روش در ارقام پر پر معمول است. در این روش ساقه‌های سفت انتخاب شده و به جز چند برگ کوچک انتهایی، سایر برگ‌ها حذف می‌شوند. بعد این ساقه‌ها را در آب گذاشته و در محلی که آفتاب ملایم است قرار می‌دهند بعد از ریشه‌دار شدن، گیاه به گلدان انتقال می‌یابد.

زمان گلدهی: از اوایل بهار تا پایان پاییز فصل گل لادن دارد. کشت آن در پائیز و نگهداری در گلخانه موجب گلدهی در طول زمستان می‌شود و برای اوایل بهار نیز گلدان‌های پرگلی می‌توان داشت. در هوای آزاد تمام ماه‌های بهار، تابستان و پائیز گل می‌دهد.

روش کاشت بذر لادن: بذرها را ۲۴ ساعت در آب ولرم خیس کنید سپس در مخلوطی از خاک باغچه و ماسه و کود حیوانی در عمق ۲ سانتی‌متری بکارید. بعد از کاشت خزانه را در محلی نیم‌سایه نیم آفتاب قرار داده و آن را آبیاری کنید. سپس روی آن را پوششی نایلونی با چند سوراخ بگذارید تا تهویه آن مناسب باشد و همچنین رطوبت را زود از دست ندهد. پس از اینکه بذرها جوانه زدند و سرمای هوا از بین رفت آن‌ها را به زمین اصلی منتقل کنید.

زمان کاشت: اواخر زمستان تا اوایل بهار فصل کاشت گل لادن است.

مدت زمان جوانه‌زنی: ۱۴ الی ۲۱ روز زمان لازم است تا بذرها جوانه بزنند.

دمای مطلوب: ۱۵ تا ۱۸ درجه برای بذرها مناسب است.

خواص گل لادن

می‌توان از گل لادن برای راحتی دفع، مقابله با سرماخوردگی و مراقبت از مو استفاده کرد. اگر جز افرادی هستید که جعبه‌ی کمک‌های اولیه‌تان را پر از داروهای مختلف نمی‌کنید، اگر اعتقادی به داروهای امروزی ندارید و به قول بنده خدایی آن‌ها را گچ می‌دانید و اگر طرفدار داروهای گیاهی و طبیعی هستید این مطلب به دردتان می‌خورد. می‌خواهیم ۳ خاصیت گل لادن را بازگو کنیم.

لوئی چهاردهم دستور داد این گل را به خاک فرانسه وارد کردند تا از قابلیت تزئینی آن استفاده کنند. اما باید بدانید که این گل علاوه بر رنگ‌های زیبا و دل‌انگیز آن خواص درمانی نیز دارد. می‌توان از این گل لادن برای راحتی دفع، مقابله با سرماخوردگی و مراقبت از مو استفاده کنید.

دانه‌های خشک گل لادن خواص ملینی دارد. در واقع این دانه‌ها عمل دفع را راحت‌تر می‌کند. ۷۰ گرم دانه‌ی خشک گل لادن را پودر کنید. ۱۵۰ گرم عسل به آن اضافه کنید. هر روز تا زمانی که حالتان بهتر شود ۳ قاشق چای‌خوری میل کنید.

سرماخوردگی، سرفه، برونشیت و غیره. گل لادن مانند یک پزشک مهربان به سراغ درمان گلو و سینه‌ی شما می‌رود. گلبرگ‌ها و برگ‌های خشک گل لادن را دم و میل کنید. این دمنوش گل لادن تب شما پایین می‌آورد و خواب راحتی به شما هدیه می‌دهد.

یکی دیگر از فواید گل لادن یاری رساندن به موهای آسیب دیده است. گل لادن باعث درخشندگی و تقویت موها می‌شود و با ریزش آن‌ها مقابله می‌کند. برای این کار داخل یک لیتر آب یک مشت برگ، گلبرگ و دانه‌های خشک لادن را ریخته و به مدت ۱۵ دقیقه بجوشانید. اجازه دهید این جوشانده خنک شود. موهایتان را با شامپوی همیشگی‌تان شستشو دهید و این محلول را روی موهایتان بریزید. ۱۰ تا ۱۵ دقیقه صبر کنید و آب بکشید.

گل‌های زیبا و خوش‌رنگ شقایق به همراه تکثیر و نگهداری آسان از این گل زیبا، آن را به یکی از بهترین گیاهان فصلی برای کاشت در گلدان و نگهداری در محیط خانه و باغچه تبدیل کرده است. شقایق به‌عنوان نمادی از سربازان کشته‌شده در جنگ مشهور است و در کشور ما از آن با نام لاله وحشی یاد می‌شود و با نام گل همیشه عاشق مشهور است. در این مقاله نحوه کاشت گل شقایق در گلدان و شرایط محیطی موردنیاز گیاه را به شما آموزش می‌دهیم.

گل شقایق اغلب یک‌ساله و به‌ندرت دوساله است و در مزارع کشاورزی به‌عنوان علف هرز شناخته می‌شود. این گل گونه‌های مختلفی دارد و در کشور ما ارقام وحشی آن در دامنه‌ها کوه‌ها و دشت‌ها به‌صورت خودرو فراوان می‌روید. گل‌های شقایق به‌صورت منفرد در انتهای ساقه‌های اصلی و شاخه‌های فرعی می‌رویند و گل‌ها قبل از شکوفایی آویزان هستند. اندازه قطر هر گل، ۳۰ تا ۸۰ میلی‌متر و در بیشتر مواقع به رنگ گل شقایق زرد، گل شقایق قرمز تا بنفش و به‌ندرت گل شقایق سفید یا ارغوانی هستند و ارتفاع خود گیاه بین ۲۰ تا ۷۰ سانتی‌متر است. جالب است بدانید، نوع وحشی این گل (شقایق وحشی) رنگ طبیعی نارنجی سرخگون درخشان دارد، ولی از اواخر قرن نوزدهم با پرورش انتخابی در باغ‌ها، نژاد‌های مختلفی از این گل ایجاد شده که رنگ‌های متفاوتی از سفید روشن با لکه‌های سیاه بادمجانی تا انواع صورتی و شاه بلوطی تیره دارند.

کاشت

بهترین روش کاشت شقایق در منزل و تکثیر آن کاشت از طریق بذر شقایق است. مراحل کاشت شقایق در گلدان به شرح زیر است. بذر گل شقایق کوچک است و می‌توان آن را در گلدان‌های مستطیلی شکل به تعداد چند عدد در هر گلدان کاشت. خاک گلدان را به‌صورت شیاری با عمق نیم تا یک سانتی‌متر گود کنید و بذرها را داخل شیاری که ایجاد کرده‌اید، بکارید و روی آن‌ها را با لایه نازکی از مخلوط خاک و کود بپوشانید. سطح خاک را به‌طور کامل با اسپری آبیاری کنید. توجه داشته باشید از غرقابی کردن خاک گلدان خودداری کنید و تا زمان جوانه زدن بذرها، آبیاری را فقط به شیوه اسپری کردن انجام دهید تا بذرها جابه‌جا نشده و در خاک فرو نروند تا از خفگی جوانه‌ها پیشگیری شود. گلدان را در مکانی آفتابی با دریافت نور کامل خورشید قرار دهید و خاک را تا جوانه‌ها سبز شوند، مرطوب نگه‌دارید. بعد از کاشت شقایق در گلدان، بذر‌ها پس از گذشت ۲ تا ۴ هفته جوانه می‌زنند. در این مرحله اگر جوانه‌ها متراکم بودند، تعدادی از جوانه‌های ضعیف را حذف کنید تا فضا برای رشد سایر جوانه‌ها بیشتر شود. بعد از گذشت ۱۲ هفته گل‌های زیبا و خوش‌رنگ شقایق شکوفا می‌شوند. با کاشت آن در اول بهار، در اواخر بـهار و تمام تابـستان گل خواهد داد. اگر در پائیز کشت شود زودتر گل می دهد.

شرایط نگهداری

نگهداری از گل شقایق بسیار راحت است و در مزارع کشاورزی این گل را جزو علف‌های هرز طبقه‌بندی می‌کنند. شرایط محیطی موردنیاز گل شقایق عبارت‌اند از:

خاک: شقایق در خاک‌های حاصلخیز با زهکشی مناسب بهترین رشد را دارد. برای کاشت شقایق در گلدان، مخلوطی از خاک باغچه به همراه خاک‌برگ پیشنهاد می‌شود.

آبیاری: گل شقایق از گیاهان مقاوم به خشکی است و به آبیاری کمی نیاز دارد. آبیاری را زمانی انجام دهید که در فاصله بین دو آبیاری خاک گلدان خشک شده باشد.

نور: گل شقایق به نور کافی و کامل خورشید برای رشد مناسب نیاز دارد.

دما: دمای ۲۱ درجه سانتی‌گراد بهترین دما برای رشد گیاه است. با این وجود گل شقایق تا دمای ۱۵- درجه سانتی‌گراد را تحمل می‌کند.

آفات و بیماری‌ها: گل شقایق به‌ندرت توسط حشرات و یا بیماری آسیب می‌بیند. در طول رشد جوانه‌ها اگر شرایط نگهداری گیاه زیاد مرطوب باشد. ممکن است گیاه لکه‌دار شود و دچار بیماری قارچی شود. به این منظور استفاده از قارچ‌کش‌ها برای کمک به جلوگیری از این مشکل پیشنهاد می‌شود.

برای نگهداری و کاشت شقایق در گلدان مطمئن باشید که گلدان موردنظر دارای زهکشی مناسب است. چراکه حالت غرقابی بستر کاشت به گیاه آسیب جدی وارد می‌کند. همچنین به دلیل تحمل بالای گیاه به کم‌آبی و نور مستقیم خورشید، کاشت این گل یکی از بهترین گل‌های مخصوص تراس و بالکن است.

خواص گل شقایق

گل شقایق: مسکن و مخدر ضعیف، خواب‌آور و آرام‌بخش، مسکن سرفه‌های مقاوم و خلط‌آور، ضد سیاه سرفه و تب‌بر، تسکین دهنده دردهای سیاتیک و ضد یرقان، نرم‌کننده سینه و ضد نفس‌تنگی، نرم‌کننده و ضدالتهاب، کاهنده ورم‌ها و ضد برونشیت، معرق در ذات الجنب و ضد تب‌های دانه‌ای است. در ضمن برای نزله‌های ششی، آنژین‌ها، بیماری‌های سینه، زکام، گلودرد و آسم نیز مفید است. در استعمال خارجی جوشانده گل شقایق به‌صورت غرغره التیام‌بخش ناراحتی‌های مخاط دهان می‌باشد.

گرز و شیرابه: مخدر، مسکن دردهای عمومی، آرام‌بخش، تقویت‌کننده بدن، ضد تب و خواب‌آور بخصوص برای اشخاص مسن و کودکان است.

برگ و دانه سیاه‌رنگ داخل گُرز گیاه: تسکین‌دهنده حرارت کبد و قطع کننده سیلان رحم است. خواص برگ و تخم داخل کپسول شقایق سرخ از خشخاش معمولی (خشخاش تریاک) قوی‌تر است.

نحوه مصرف گل شقایق

دمنوش گل شقایق (دم کرده گل شقایق) از موارد استفاده از گل شقایق است..

گل اشرفی (کورئوپسیس) با نام علمی Coreopsis tinctoria نام یک گونه از تیره کاسنیان است. گل شاه اشرفی گونه‌ای از جنس Coreopsis در خانواده آستراسه (Asteraceae) است که در دسته‌بندی قدیم جزء خانواده مرکبه یا کمپوزه Composees محسوب می‌شود. این گیاه بومی آمریکای مرکزی و جنوبی است و به‌واسطه طول مدت گل‌ریزان آن در بین همه گل‌های یک‌ساله که در گل‌کاری‌ها می‌کارند بیشتر موردتوجه قرار دارد. منشأ آن مکزیک و آمریکای جنوبی است. گیاهی یک‌ساله یا چندساله با ساقه‌های برافراشته و برگ‌های ساده و کامل و یا با بریدگی‌های پنجه‌ای یا شانه‌ای است. گل‌های مینایی شکل و زرد درخشان آنروی دمگل طویلی قرار داشته و مناسب گل بریدنی است. اغلب به‌صورت یک‌ساله در حاشیه‌ها کاشته می‌شوند.

گل شاه اشرفی گیاهی بادوام، رنگارنگ و با رشد سریع است. ساقه‌های نازک و برگ‌های سبز و باریک و گل‌های مروارید مانند تکی یا دوتایی به پهنای 2٫5 تا 5 سانتی‌متر دارند. کورئوپسیس اغلب به‌صورت یک‌ساله در حاشیه باغچه‌ها و زیباسازی فضاهای شهری کاشته می‌شود. گل اشرفی به‌عنوان یک گیاه زینتی معمولاً برای ایجاد چشم اندازهای زیبا در فضای سبز کاربرد دارد و برای طرح‌های گل‌کاری استفاده می‌شود. در طراحی فضای سبز، مارگریت و اشرفی مکمل همدیگر هستند و به خاطر رنگ زرد اشرفی و سفید مارگریت جلوه زیبایی به محیط می‌دهند. همچنین از خواص گل شاه اشرافی در زمان قدیم برای درمان بیمارانی که زخم‌ آنها دیر بهبود می‌یافت، استفاده می‌کردند.

کاشت

از نظر زمان خزانه کاری، گل شاه اشرفی در شهریور و مهر ماه می‌توان بذر گل شاه اشرفی را خزانه کرد. زمان نشاء گل اشرفی فروردین ماه است. گل اشرفی را به دو روش کاشت شاه اشرفی و تقسیم بوته مورد کشت قرار می‌دهند. در روش کشت بذری به دو صورت کاشت مستقیم بذر گل شاه اشرفی و نشاء است. در روش نشاء بذر شاه اشرفی را در خزانه‌ای قرار می‌دهند تا رشد کند و سپس پس از جوانه زدن و پایان یخبندان آن را به زمین اصلی منتقل می‌کنند. در روش کاشت بذر مستقیم نیز بذر را مستقیماً در زمین اصلی پس از یخبندان می‌کارند. در تقسیم بوته نیز می‌توانید در فصل بهار اقدام به جداسازی ریشه‌های بوته از یکدیگر کنید و سپس بوته را در محل موردنظر بکارید.

بذر‌ شاه اشرفی را در عمق 15 سانتیمتری خاک کاشته و آن را آبیاری کنید. توصیه می‌شود چهار تا شش هفته اول، گلدان‌ها را در مکانی گرم و مرطوب و در معرض نور مستقیم خورشید قرار دهید. اشرفی از بذوری که اوایل تا اواسط بهار مستقیماً در خاک باغ کاشته شده به‌سرعت می‌روید. همین‌طور می‌توانید حدود 6 هفته قبل از آخرین زمان یخبندان در فضای بسته دانه آن ‌را در عمق 3 میلی‌متری بکارید. این گیاهان را حول و حوش زمان آخرین یخبندان بیرون ببرید. نشاها یا جوانه‌های باریک را در فاصله 20 سانتی‌متر از همدیگر قرار دهید. در خاک اطراف گیاهان جوان رقم‌های بلند قیم قرار دهید تا از ساقه‌ها در حین رشد محافظت و به آنها کمک کنند

شرایط نگهداری

نور

گل کورئوپسیس آفتاب مستقیم را دوست دارد اما می‌توان آن را در مکانی با اندکی سایه هم کاشت. اگر سایه بیشتر باشد ممکن است گیاهان دراز و لاغر شوند اما به‌مرور به شرایط عادت می‌کنند. اگر در منطقه‌ای با آب و هوای گرم و خشک زندگی می‌کنید ممکن است گیاه‌تان حتی مقداری سایه در ساعات ظهر را ترجیح دهد.

آبیاری

زمانی که بذر کورئوپسیس را تازه کاشته‌اید آن را به‌طور منظم آبیاری کنید تا در خاکش مستقر شود. بعد از آن گیاه می‌تواند خشکی را به‌خوبی تحمل کند. حداقل یک بار در هفته گیاه را عمیقاً آبیاری کنید تا به رشد ریشه‌های جدید کمک کنید. خاک باید در عمق 3 سانتی‌متری از سطح مرطوب باشد. اگر بتوانید گیاه را صبح زود آبیاری کنید بهترین نتیجه را خواهید گرفت چرا که برگ‌های هم وقت دارند در طول روز خشک شوند.

دما

کورئوپسیس هوای گرم و خشک را دوست دارد. البته اگر هر از گاهی هوا مرطوب شود هم گیاه می‌تواند آن را تحمل کند.

خاک

اکثر گونه‌های این گیاه سختگیر نیستند و به کیفیت خاک یا پی اچ آن ایرادی نمی‌گیرند. آنها خاکی با زهکشی خوب را دوست دارند و برخی از گونه‌ها حتی خاک‌های خشک و صخره‌ای را هم تحمل می‌کنند. خاک‌های سنگین و همیشه مرطوب می‌توانند در زمستان مشکلاتی را برای گونه‌هایی که به‌صورت دسته‌ای رشد می‌کنند به وجود بیاورند. در این شرایط مخلوط کردن خاک با کمپوست می‌تواند راهگشا باشد.

کوددهی

کود دهی برای کورئوپسیس گزینه‌ای ضروری نیست و در حقیقت کود دهی زیاد می‌تواند میزان گلدهی آن را کم کند. اگر خاکی که گیاه را در آن کاشته‌اید خاک خوبی است، تنها کاری که باید انجام دهید این است که هر سال بهار مقداری کمپوست به خاک اضافه کنید.

تکثیر گل شاه اشرفی

اگرچه این کورئوپسیس گیاهی جان سخت است اما بیشتر از 3 تا 5 سال عمر نمی‌کند. کم شدن تعداد گل‌ها نشان‌دهنده این است که یا باید گیاه را تقسیم بوته کنید و یا آن را بیرون بیاندازید و گیاهی جدید با استفاده از بذرهای آن بکارید. اگر گیاه ضعیف به نظر می‌رسد هم آن را تقسیم بوته کنید. می‌توانید این کار را در بهار یا اوایل پاییز انجام دهید.

برای پرورش گل شاه اشرفی به روش تقسیم بوته، اگر گیاه را در گلدان کاشته‌اید به کف و دیواره‌های گلدان چند ضربه آهسته وارد کنید، خواهید دید که گیاه به‌راحتی از داخل گلدان خارج می‌شود. اگر گیاه را در خاک باغچه کاشته‌اید آن را به کمک بیلچه از خاک خارج کنید، طوری که ریشه‌هایش آسیب نبینند. خاک قدیمی اطراف ریشه گیاه را به‌آرامی با دست جدا کنید و مواظب باشید که در این مرحله هم به ریشه‌های گیاه آسیبی نرسانید. حالا با احتیاط گیاه را به 2 یا چند بوته تقسیم کنید و هر بوته را در جایی دیگر به‌صورت جداگانه بکارید. تا زمانی که گیاهان جدید در جایشان مستقر شوند و به شرایط عادت کنند به‌طور منظم آبیاری‌شان کنید، ممکن است چندین هفته طول بکشد.

همچنین از راه‌های زیر نیز می‌توانید محصولات ما را ملاحظه و خرید نمایید:

۱- مراجعه به صفحه اینستاگرامی به آدرس:

https://www.instagram.com/zerafat_shop/

https://www.instagram.com/zerafat.shop

۲- مراجعه به کانال تلگرامی به آدرس:

https://t.me/zerafat_shop

۳- تماس با شماره موبایل: ۰۹۱۳۵۵۵۵۹۳۳

شاه پسند گیاهی گل‌دار و همیشه سبز بوده، ۲۵۰ گونه از این گیاه در دنیا به‌صورت یک‌ساله و چندساله و درختچه‌ای وجود دارد، این گیاه بومی مناطق گرمسیر آمریکا بوده و به خشکی نسبتاً مقاوم است، گل‌های گیاه شاه پسند رنگارنگ و چتری و بادوام می‌باشند. گل شاه پسند در مناطق گرمسیر تمامی طول سال بر روی گل بوده و در مناطق نیمه گرمسیر یا سردسیری در فصل گرم به گل می‌رود، ساقه‌ها و برگ‌های این گیاه غالباً موم دار است. برگ‌های این گل در آفتاب کم، رنگ خود را تا حدودی به سبز روشن تغییر می‌دهد و سایه جزئی را نیز تحمل می‌کند. شاه پسند را به‌راحتی می‌توان در گلدان کشت نمود و با شروع فصل سرما به محلی گرم برد و در تمام طول سال از گل‌های آن لذت برد. انواع گل شاه پسند از نظر رنگ عبارت از رنگ های سفید، قرمز و نارنجی می باشد.

آموزش کاشت بذر گل شاه پسند

تکثیر گل شاه پسند از بذر خیلی ساده نیست، گل شاه پسند علاوه بر کاشت بذر از طریق قلمه‌ زدن گل شاه پسند نیز تکثیر می‌یابد، در اوایل بهار و پاییز می‌توانید از قلمه‌های جوان این گیاه استفاده نمایید. اولین قدم برای کاشت بذر گیاهان زینتی انتخاب خاک مناسب است، برخی از خاک‌های باغچه ممکن است مانع سبز شدن بذر و مرگ جوانه بشود بهتر است از خاک‌های آماده و بسته‌بندی استفاده کنید. بهترین ترکیب خاک برای کاشت این بذر شامل ۳۰ درصد کوکوپیت، ۵۰ درصد پیت ماس یا ورمی­کمپوست و ۲۰ درصد پرلیت دانه‌ریز است.

ابتدا بذرها را داخل آب ولرم بریزید تا به مدت چند ساعت خیس بخورند و بذرها زیر آب بروند، (حداقل ۳ تا ۱۰ ساعت) این عمل باعث شده تا پوست خارجی بذرها نرم و شکسته شود و جوانه‌زنی تسریع شود. بذرها به‌طور طبیعی بعد از این مدت باید ته طرف بروند، بذرهایی که زیر آب نرفته‌اند را مجدد در آب ولرم ریخته تا آب را جذب کنند و به زیر آب بروند در غیر این صورت شانس جوانه‌زنی آن‌ها کم می‌شود.

برای اینکه تصمیم بگیریم بذرها را نشاء کنیم یا مستقیم بکاریم باید چند نکته را مد نظر داشته باشیم:

۱. در چه فصلی قرار داریم؟ اگر هوا هنوز سرد است باید اقدام به نشاء کردن در محیطی گرم همانند منزل یا گلخانه کنیم و بعد از اتمام سرما به محل اصلی کاشت در فضای باز (باغچه یا باغ) منتقل کنیم، اگر نه در فصل گرم سال هستیم می‌توانید به‌راحتی در فضای باز اقدام به کاشت مستقیم در گلدان و باغچه کنیم.

۲. قصد کاشت در گلدان دارید یا باغچه؟ در صورتی که می‌خواهید اقدام به کاشت بذر شاه پسند در گلدان کنید کاشت مستقیم مناسب است ولی برای کاشت در باغچه و برای اینکه فواصل کاشت منظم باشد نشاء کردن بذرها توصیه می‌شود. بذرها را می‌توانید در گلدان یا سینی نشاء و یا حتی لیوان‌های یک‌بار مصرف نشا کنید یا اینکه مستقیم در محل اصلی بکارید، نشاء کردن نسبت به کاشت مستقیم مزایای بیشتری دارد.

نشاء کردن بذر گل شاه پسند

ظرف کشت خود (لیوان یک‌بار مصرف یا سینی نشاء) را با خاک موردنظر پر کنید، سپس اقدام به آبیاری کنید تا آب از انتهای ظرف کشت خارج شود و خاک نشست کند. سپس سوراخی ریز به عمق ۰٫۵ تا ۱ سانتی‌متر ایجاد کنید و یک یا دو عدد بذر را داخل آن قرار دهید و سپس با خاک ورمی کمپوست روی بذرها بریزید، البته می‌توانید از همان ترکیب خاک نیز بر روی بذر بریزید ولی استفاده از کمپوست باعث به وجود آمدن نشاءهایی قوی‌تر می‌شود. دمای ایده آل برای کاشت بذر ۱۵ تا ۲۵ درجه است و نیاز به محیطی خیلی گرم ندارد. اکنون ظرف کاشت را به محیطی مناسب ببرید و با اسپری خوب آبیاری کنید تا آب به بذرها برسد و خاک کاملاً مرطوب شود.

تا قبل از جوانه زدن بذر شاه پسند نباید اجازه دهید سطح خاک خشک شود، اگر ظرف کاشت را در مقابل آفتاب مستقیم قرار داده‌اید مشکلی نیست ولی باید بیشتر مراقب بود تا خاک رطوبتش را از دست ندهد، چون بذر در عمق کمی کاشته شده که به‌سرعت ممکن است در مقابل آفتاب خشک شود و جوانه بمیرد. بعد از اینکه نشاء چهار برگه شد و رشد کافی کرد آن‌ها را به گلدان اصلی یا باغچه منتقل کنید.

اگر می‌خواهید گلدان را در منزل نگه‌داری کنید حتماً باید محیطی پرنور را برایش در نظر بگیرید، پشت پنجره جنوبی با حداقل ۸ ساعت نور در روز ایده آل است، اگر این شرایط را نمی‌توانید فراهم کنید باید از نورهای کمکی (فلورسنت) استفاده کنید برای این کار باید چراغ فلورسنت را در فاصله ۸ تا ۱۰ سانتی‌متری گیاه قرار دهید.

کاشت مستقیم بذر گل شاه پسند الوان در باغچه

برای کاشت مستقیم بذر اولین نکته که باید به آن توجه نمود دمای محیط کاشت است، برای کاشت مستقیم در گلدان و در منزل در هر فصلی می‌توان اقدام نمود ولی برای کاشت مستقیم در گلدان و فضای باز یا در باغچه باید بعد از گرم شدن هوا و اتمام سرما اقدام به کاشت بذر کرد. دمای محیط کاشت بذر گل شاه پسند باید ۱۵ تا ۲۵ درجه باشد. ابتدا کود دامی پوسیده را بر روی بستر باغچه می‌ریزیم و به عمق ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر زیرورو می‌کنیم تا مخلوط شود سپس اقدام به آبیاری مناسب می‌کنیم تا خاک کاملاً خیس شود بعد از گذشت چند ساعت از آبیاری بذرها را با فاصله ۱۰ تا ۲۰ سانتی‌متر از یکدیگر در عمق ۲ تا ۳ سانتی‌متری قرار می‌دهیم و بر روی آن خاک قرار می‌دهیم. سپس به‌آرامی اقدام به آبیاری می‌کنیم به‌طوری که بذرها جابجا نشود و منتظر سبز شدن آن‌ها می‌مانیم. تا قبل از جوانه‌زنی خاک هرگز خشک نشود.

کاشت مستقیم بذر گل شاه پسند در گلدان

برای کاشت شاه پسند در گلدان ابتدا مطمئن می‌شویم که ته گلدان سوراخ‌های مناسبی برای خروج آب اضافی دارد سپس به ارتفاع ۴ سانتی‌متر کف آن ماسه درشت می‌ریزیم و سپس گلدان را با ترکیب خاکی که در بالا گفته شد پر می‌کنیم و خوب آبیاری می‌کنیم تا خاک نشست کند و آب از ته گلدان خارج شود. اکنون بذرها را در عمق ۲ برابر طول بذر (حدوداً ۰٫۵ تا ۱ سانتی‌متر) و در فواصل ۵ تا ۱۰ سانتی‌متری می‌کاریم و روی آن را با کمپوست پوسیده یا همان ترکیب خاک اصلی پر می‌کنیم و به‌آرامی آبیاری می‌کنیم، بهتر است با افشانه یا اسپری آبیاری شود تا بذرها جابجا نشود. تا قبل از جوانه‌زنی بذرها اجازه ندهید خاک خشک شود و همیشه مرطوب باشد، بعد از جوانه‌زنی بذرها باید گلدان در جای پر نور باشد.

اگر اقدام به نگهداری گلدان در آپارتمان می‌کنید باید توجه نمود که میزان نور دریافتی روزانه ۷ تا ۸ ساعت باشد. آبیاری گیاه باید هر چند روز یک بار هنگامی‌که سطح خاک کمی خشک شد انجام شود. تا قبل از جوانه‌زنی بذرها و در صورتی که هوا خیلی گرم نبود می‌توانید گلدان را با مشما شفاف کاور کنید (بپوشانید) تا با بالا رفتن رطوبت و دما جوانه‌زنی سریع‌تر اتفاق بیفتد. بهتر است هنگام مواجه با این گیاه از دستکش استفاده کنید زیرا شیره این گیاه برای پوست ایجاد حساسیت می‌کند.

خواص گل شاه پسند

قسمت مورداستفاده این گیاه، برگ گل شاه پسند و سرشاخه‌های سبز آن است در اثر مالش دادن بوی مطبوعی در تمام قسمت‌های این گیاه منتشر می‌شود ولی طعم آن گس و تلخ است. این گیاه گونه‌های مختلفی دارد که متجاوز از صد نوع می‌باشد، ما در ایران بیشتر نوع تزئینی آن که شاه پسند درختی نام دارد را می‌شناسیم اما نوع دارویی آن نیز در ایران وجود دارد که ما در این مطلب بیشتر به آن نوع می‌پردازیم. شاه پسند مشکلاتی از قبیل نفخ و احساس سنگینی را برطرف کرده و به بهبود عملکرد کبد کمک می‌کند. از دیگر فواید گل شاه پسند این که این گیاه برای برطرف کردن حالت تهوع و یا استفراغ نیز مفید است. نتایج پژوهش‌های متعدد نشان می‌دهد که عصاره‌ی روغنی یا همان افشره‌ی خوراکی شاه پسند لیمویی به دفع هلیکوباکترپیلوری کمک می‌کند به خاطر اینکه این باکتری نمی‌تواند در برابر ترکیبات شاه پسند مقاومت کند. شاه پسند آرام‌بخش است و باعث خواب راحت می‌شود. شاه‌پسند برای مقابله با استرس و اضطراب فوق‌العاده است. می‌توانید زمانی که تحت فشارهای روحی روانی هستید و یا بی‌خوابی به سرتان میزند از آن استفاده کنید.

سبزی جعفری به حالت خودرو و نیمه خودرو و در نواحی مختلف یافت می‌شود. در اکثر نقاط کشور پرورش داده می‌شود. گیاهی دوساله به ارتفاع ۳/۰ تا یک متر و دارای ریشه راست دوکی‌شکل یا متورم (برحسب نژادهای مختلف) و به رنگ مایل به زرد است. به حالت وحشی می‌روید و در بعضی نواحی پرورش داده می‌شود. برگ‌های جعفری، شفاف به رنگ سبز تیره، دارای بریدگی‌های لوزی یا مثلث شکل با تقسیمات فرعی است. برگ‌های قسمت فوقانی ساقه آن، منقسم به قطعات باریک و نوار مانند با ظاهری متفاوت از برگ‌های تحتانی است گل‌هایی کوچک مایل به سبز و مجتمع به‌صورت چتر مرکب دارد. در قاعده اشعه چترهای اصلی و فرعی آن، زائده‌های باریک و غیر منقسم دیده می‌شود.

میوه آن کوچک و به درازای ۲ میلی‌متر به قطر یک میلی‌متر یا کمی بیشتر به رنگ سبز و دارای بو و طعم بسیار معطر است. ریشه جعفری معمولی نازک ولی محکم است که در تغذیه از آن استفاده نمی‌شود. عمق ریشه زیاد است (گاهی تا عمق ۱۶۰ سانتی‌متر) از آنجائی که جعفری دارای ریشه‌های فرعی کمی است به همین دلیل برای به سازی خاک مناسب نیست و بنابراین در تناوب زراعی جایی ندارد.

نیازها

جعفری در مقابل خشکی حساس ولی در مقابل سرما بسیار مقاوم است. کشت این گیاه در هر نوع آب و هوایی امکان‌پذیر است ولی در آب‌وهوای خنک بهترین نتیجه را می‌دهد. جعفری یک گیاه سایه دوست است. زمین مورد کشت باید نرم مرطوب و دارای مواد غذایی کافی باشد. زمین‌های نیمه سنگین با هوموس، لومی و شن لومی بهترین زمین‌های کشت این گیاه می‌باشند. در خاک‌های عمیق و قوی به علت وفور مواد غذایی خوب رشد می‌کند. نظر به اینکه معمولاً از برگ این گیاه استفاده می‌شود، بنابراین احتیاج آن به کودهای از ته بیشتر است،PH مناسب خاک برای این گیاه ۶ تا ۷ است.

آماده‌سازی خاک

زمین مورد کشت باید نرم، مرطوب و دارای مواد غذایی کافی باشد. کود دامی نپوسیده برای رشد و نمو گیاه مناسب نیست و باعث اختلال رشد در گیاه می‌شود. میزان کودهای شیمیایی با توجه به نوع و مواد غذایی موجود در زمین حدود ۹۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم ازت (در دو مرحله)، ۸۰ کیلوگرم p2o5 و ۱۶۰ تا ۱۳۰ کیلوگرم K2O در هکتار است. اگر بخواهند عمل برداشت را در چند مرحله اجرا کنند، بهتر است پس از هر بار برداشت مقداری کود ازت به زمین بدهند (۲۵ تا ۳۰ کیلوگرم در هکتار).

زمان کاشت

زمان کاشت بذر جعفری در سبزی‌کاری‌های بزرگ و در مناطق معتدل در بهار و گاهی نیز در پائیز است. جعفری را در ردیف‌هایی به فاصله ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر روی ردیف می‌کارند. فاصله بین ردیف‌ها در کشت‌های مکانیزه ۲۵ سانتی‌متر است.

کاشت جعفری

بذر جعفری به‌کندی جوانه می‌زند و جوانه زدن آن حدود ۲۰ تا ۲۵ روز طول می‌کشد. البته این مدت بر اساس شرایط محیطی ممکن است کمتر یا بیشتر شود. در خارج از ایران ابتدا خزانه می‌گیرند و سپس بوته‌ها را نشا می‌کنند. در ایران بذر را مستقیماً می‌کارند و در بعضی مناطق چندساعتی (حدود ۲۴ ساعت) بذر را می‌خیسانند. البته خیساندن بذر باعث سرعت بخشیدن به جوانه زدن بذر می‌شود. عمق کاشت در مورد این سبزی حدود ۶ تا ۸ میلی‌متر است. کاشت جعفری بهروش‌های مختلف صورت می‌گیرد. اگر به روش خطی کاشته شود، بهتر است فاصله خطوط بین ۲۵ تا ۳۵ سانتی‌متر باشد و فاصله دو بوته روی خط کشت ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر در نظر گرفته شود. در بعضی مناطق جعفری را به‌صورت دست پاش در کرت‌های کوچک می‌کارند و بالاخره در محل‌هایی که خاک سنگین است و یا مسئله شوری خاک مطرح است، مانند خوزستان، توصیه می‌شود این گیاه به‌صورت نشتی کاشت شود. میزان مصرف بذر برای روش دست پاش بین ۱۵ تا ۲۰ کیلوگرم در هکتار و برای کشت‌های خطی و نشتی ۱۰ تا ۱۵ کیلوگرم در هکتار است.

کنترل علف‌های هرز در مزرعه جعفری خیلی اهمیت دارد. چون بوته‌ها به علت کوچک بودن قدرت رقابت با علف‌های هرز را ندارند. استفاده از کولتیواتورهای دستی برای کنترل علف‌های هرز و یا ترکیبی از انواع کولتیواتور و علف‌کش‌ها توصیه می‌گردد. زمان کشت جعفری در مناطق جنوبی کشور از اوایل پاییز شروع می‌شود که ممکن است تا اواسط پاییز ادامه پیدا کند. نظر به اینکه بذر جعفری دیر جوانه می‌زند در کاشت آن باید عجله کرد تا برداشت آن با سایر سبزی جات هم‌زمان شود. در مناطق سردسیری کاشت آن بعد از رفع خطر یخبندان و از اوایل بهار شروع شده و تا اواخر بهار ادامه می‌یابد. ممکن است بوته‌ها احتیاج به تنک کردن داشته باشند که در این صورت این کار در ۲ یا ۳ مرحله انجام می‌شود و نهایتاً حدود ۱۵ سانتی‌متر فاصله بین دو بوته در نظر گرفته می‌شود.

مبارزه با آفات

سم‌پاشی قبل از کشت با دورینول (Deurinol) هکتاری ۴ تا ۵/۶ لیتر با تنوران (Tenoran) هکتاری ۸ کیلوگرم و بعد از کشت با آفالون (Afalon) هکتاری ۵/۱ کیلوگرم با پوتابلان (Potablan) هکتاری ۸ کیلوگرم در ۴۰۰ تا ۶۰۰ لیتر آب و ۲ تا ۳ بار دیسک و چنگک زدن ماشینی ضروری است.

برداشت

میوه‌های جعفری را از اول مرداد تا شهریورماه، ریشه‌ها در آبان ماه و برگ‌ها را از اواسط خرداد تا اواسط آبان محصول برداری می‌نمایند. چین اول برگ جعفری را از اواسط تا اواخر خرداد با علف چین یا کمباین سبزی چین برداشت می‌کنند برگ‌های جعفری را معمولاً برحسب نوع بذر کشت شده و دفعات بذرپاشی، شرایط آب و هوایی و آبیاری تا مهرماه با فواصل حدود ۴ هفته‌ای، ۳ تا ۴ بار برداشت می‌کنند.

ریشه جعفری را از اواخر مهر تا اوایل آبان ماه با چغندر کن یا کمپاین مخصوص چغندر و سیب‌زمینی برداشت می‌نمایند. میوه‌های جعفری هم در شهریورماه آماده استفاده می‌شوند. از هر هکتار زمین ۲/۱ تن میوه (دانه) پاک شده و ۳۰ تن گیاه تازه به دست می‌آید.

برگ‌های برداشت‌شده را در دستگاه‌های خشک‌کن در حرارتی معادل ۴۰ درجه سانتی‌گراد خشک کرده و در ماشین برگ چین یا در دستگاه‌های برش در اندازه‌های ۲ میلی‌متر می‌برند. ریشه‌های را که با دست یا به‌وسیله شخم‌زن برداشت شده شستشو داده و آن‌ها را به‌وسیله ماشین‌های مخصوص به قطعات کوچک تقسیم می‌کنند و در دستگاه‌های خشک‌کن در حرارت ۶۰ تا ۸۰ درجه سانتی‌گراد خشک و سپس پرداخت می‌نمایند. میوه‌ها را نیز در دستگاه‌های بذرپاکن در شرایط استاندارد پرداخت و بوجاری می‌نمایند.

نکات تغذیه‌ای

جعفری یک منبع بسیار خوب ویتامین A، ویتامین C و ویتامین K است. به‌علاوه جعفری منبع غذایی خوبی از آهن و اسیدفولیک است.

منظور از منبع بسیار خوب، یعنی ۲۰ درصد یا بیشتر نیاز روزانه فرد به آن ماده مغذی را برآورده می‌کند. منبع خوب، یعنی ۱۰ تا ۲۰ درصد نیاز را برآورده می‌کند.

خواص جعفری

۱) تزئین کننده غذا

تنها یک شاخه کوچک جعفری می‌تواند بشقاب غذای شما را به طرز زیبایی تزئین نماید.

۲) ارتقادهنده سلامتی

جعفری شامل دو جزء خیلی مهم در ترکیب خود است که موجب شده این سبزی نقشی بی‌همتا در سلامت انسان داشته باشد: روغن‌های فرار و فلاوونوئیدها.

۱- روغن‌های فرار

اولین جزء مهم موجود در جعفری، روغن‌های فرار می‌باشند. این روغن‌ها به نام روغن‌های ضروری یا اسانس‌های گیاهی نیز خوانده می‌شوند. از ترکیبات مهم این گروه می‌توان به میریستیسین (myristicin)، لیمونن (limonene)، آلفا توژن (alpha-thujene) و اِاوجنول (eugenol) اشاره کرد. با تغلیظ این مواد عصاره‌ای حاصل می‌شود که دارای خواص درمانی فوق العاده است. در مطالعات انسانی مشخص شده است که روغن‌های فرار موجود در جعفری مخصوصاً میریستیسین، از شکل‌گیری و تشکیل تومورها (مخصوصاً تومورهای ریه) جلوگیری می‌کنند. در تحقیقات دیگری مشخص شده است که فعالیت آنزیم گلوتاتیون S ترانسفراز را که مسئول پیشگیری از تخریب سلولی است، تحریک می‌کند. از دیگر فعالیت این روغن‌ها این است که به خنثی کردن انواع مواد سرطان‌زا مانند بنزوپیرن های موجود در دود سیگار و دود ناشی از زغال چوب کمک می‌کند.

۲- فلاوونوئیدها:

دومین جزء مهم آن، فلاوونوئیدها می‌باشند. از ترکیبات مهم این گروه که در جعفری یافت می‌شود، می‌توان آپیئین (apiin)، آپیجنین (apigenin)، کریسواِریول (crisoeriol) و لوتئولین (luteolin) را نام برد.

۳) جعفری؛ آنتی‌اکسیدانی قوی

* فلاوونوئیدهای موجود در جعفری مخصوصاً لوتئولین (luteolin) از تخریب سلولی ناشی از رادیکال‌های آزاد اکسیژن جلوگیری می‌کنند. ازاین‌رو در مطالعات انسانی از عصاره غلیظ جعفری به‌عنوان یک ماده غذایی که ظرفیت آنتی‌اکسیدان بدن را بالا می‌برد، استفاده می‌شود.

* جعفری علاوه بر روغن‌های فرار و فلاوونوئیدها، منبع بسیار خوب ویتامین C و ویتامین A است که برای پیشگیری از ابتلا به خیلی از بیماری‌ها حیاتی هستند. ویتامین C دارای عملکردهای متفاوتی در بدن است. این ویتامین یک آنتی‌اکسیدان مهم است. در فقدان این ویتامین، رادیکال‌های آزاد موجب بروز بیماری‌های مختلفی مانند گرفتگی عروق، سرطان روده، دیابت و آسم می‌شوند. بنابراین متوجه می‌شویم چرا افرادی که مقدار زیادی از غذاهای حاوی ویتامین C را مصرف می‌کنند، کمتر دچار این بیماری‌ها می‌شوند. ویتامین C دارای اثر ضدالتهابی نیز است. بنابراین برای بهبود بیماری‌هایی مثل التهاب مفاصل و استخوان‌ها مفید است. جعفری حاوی غلظت بالایی از کاروتنوئیدهای پیش ساز ویتامین A، مخصوصاً بتا کاروتن است. بتا کاروتن، یکی دیگر از آنتی‌اکسیدان‌های مهم است. رژیم‌های غنی از بتا کاروتن نیز از پیشرفت بیماری‌های تصلب شرائین، دیابت، سرطان روده، آسم و التهاب مفاصل و استخوان‌ها جلوگیری می‌کنند. بتا کاروتن در بدن به ویتامین A تبدیل می‌شود که یک ماده خیلی مهم برای تقویت سیستم ایمنی است و به آن ویتامین «ضد عفونت» نیز می‌گویند.

۴) جعفری برای قلب سالم

جعفری یک منبع خوب اسید فولیک، یکی از مهم‌ترین ویتامین‌های گروه B، است. این ویتامین نقش‌های متعددی را در بدن به عهده دارد. یکی از حیاتی‌ترین نقش‌های آن در ارتباط با سلامت قلب و عروق است. به‌این‌ترتیب که برای تبدیل هموسیستئین به مولکول‌های بی‌خطر ضروری است. اگر مقدار هموسیستئین در بدن بالا رود، به سلامت رگ‌ها آسیب می‌رساند. استفاده از مواد غذایی غنی از اسید فولیک مانند جعفری هم برای افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی و دیابت و هم برای افرادی که می‌خواهند از این بیماری‌ها پیشگیری کنند، بسیار خوب است. در ضمن اسید فولیک، ماده مغذی مهمی برای تقسیم به‌موقع و مناسب سلول‌هاست. ازاین‌رو برای پیشگیری از سرطان‌ها مخصوصاً سرطان روده و سرطان دهانه رحم در زنان بسیار مفید است.

۵) حفاظت در برابر آرتریت روماتوئید

علیرغم اینکه در یک مطالعه نشان داده شد که دوز بالای مکمل ویتامین C موجب بدتر شدن استئوآرتریت (یک نوع بیماری تحلیل برنده مفاصل که با افزایش سن اتفاق می‌افتد) می‌شود، در مطالعه‌ای دیگر در همین زمینه نشان داده شد که غذاهای غنی از ویتامین C مانند جعفری و نه مکمل آن، موجب حفاظت افراد در برابر التهابات پلی آرتریت (نوعی از آرتریت که در آن، دو یا بیش از دو مفصل درگیر می‌شوند) می‌گردند.

۶) جعفری؛ از بین برنده بوی بد دهان

اگر بعد از خوردن بعضی مواد غذایی مانند سیر یا پیاز، متوجه بوی بد دهانتان شدید، جویدن مقداری جعفری تازه، به خوشبو شدن دهانتان کمک فوق‌العاده‌ای خواهد کرد. روش دیگری که بدین منظور می‌توانید به کار برید، جوشاندن آرام یک مشت برگ جعفری به همراه چند عدد میخک در یک لیوان آب است.

۷) درمان کم‌خونی

ازآنجایی‌که جعفری هم آهن و هم ویتامین C فراوانی دارد، می‌تواند به درمان کم‌خونی ناشی از فقر آهن کمک زیادی نماید، زیرا ویتامین C، موجب افزایش جذب آهن نیز می‌شود.

جعفری و اگزالات­ ها

جعفری دارای اگزالات است. زمانی که مقدار اگزالات­ ها در بدن بالا برود، مشکلاتی را برای بدن ایجاد می‌کنند. به همین دلیل ممکن است افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی و کیسه صفرا، از خوردن این سبزی خودداری کنند. در مطالعات آزمایشگاهی دیده شده است که اگزالات می‌تواند با جذب کلسیم در بدن تداخل نماید. بااین‌حال در خیلی از تحقیقات مشابه دیگر دیده شده که توانایی مواد غذایی دارای اگزالات برای کاهش جذب کلسیم، بسیار کم است و به‌طورقطع آن مقدار کلسیمی که از طریق این مواد غذایی به بدن ما می‌رسد، بسیار بیشتر از تأثیر منفی اگزالات­ها بر روی جذب آن است. اگر شما دستگاه گوارشی سالمی دارید و شرایط شما به‌گونه‌ای است که می‌توانید به‌راحتی و با آرامش غذا بخورید و از غذایی که می‌خورید لذت ببرید، خوردن غذاهای گیاهی غنی از کلسیم که دارای اگزالات نیز می‌باشند، برای شما مفید خواهد بود.

برای خرید بذر جعفری و سایر سبزی جات به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرمایید.

گل ختمی با نام علمی Althaea officinalis گیاه بومی مناطق شرق مدیترانه است و دارای برگ‌های دندانه‌دار و پهن است. گل‌های آن درشت به رنگ سفید مایل به قرمز یا ارغوانی هستند که به‌صورت دسته‌های سه‌تایی در اواخر تابستان ظاهر می‌شود. گل ختمی انواع مختلفی دارد که هر کدام رنگ‌های متفاوتی دارند از جمله گل ختمی نارنجی، ختمی زرد، قرمز و سفید. ختمی هایی که گل سفید دارند کاربرد درمانی بیشتری دارند. مردم برخی کشورها از مدت‌ها پیش خواص ختمی دارویی را می‌شناختند و از آن برای درمان بعضی بیماری‌ها استفاده می‌کردند.

ختمی دارویی در تعدادی از فارماکوپه های معتبر به‌عنوان گیاه دارویی معرفی شده و فواید ختمی مورد تأکید قرار گرفته است. برگ‌ها و ریشه گل ختمی دارویی خاصیت دارویی دارند و از دمنوش گل ختمی به‌عنوان ضد سرفه، خلط‌ آور و نرم‌کننده مجاری تنفسی استفاده می‌شود. موسیلاژ موجود در برگ‌ها و ریشه‌این گیاه سوزش غشاء مخاطی را تسکین و التهاب را کاهش می‌دهد. از گل‌ها و پیکر رویشی ختمی دارویی به‌ندرت استفاده می‌شود.مردم بعضی سرزمین‌ها از دم کرده ختمی برای رفع ورم ملتحمه چشم استفاده می‌کنند. از مواد مؤثر این گیاه در صنایع دارویی، داروهای مختلفی به اشکال شربت، قطره و قرص برای مداوای بیماری‌های مربوط به نای و نایژه و همچنین تسکین سرفه‌های ناشی از ناهنجاری‌های ریه تهیه می‌شود. ختمی دارویی در سطوح مختلفی در بعضی از کشورها کشت می‌شود.

ختمی گیاهی علفی و چندساله است. منشأ اصلی این گیاه منطقه مدیترانه گزارش شده است و در مناطقی که خاک از رطوبت کافی برخوردار باشد می‌روید. این گیاه در اروپا، آسیا و شمال آفریقا گسترش دارد. از ریزوم، ریشه‌ای ساده و یا کم‌وبیش منشعب به طول ۱۰ تا ۳۰ سانتی‌متر و به ضخامت دو تا سه سانتی‌متر خارج می‌شود. رنگ قسمت خارجی ریشه قهوه‌ای تیره و لایه داخلی آن سفیدرنگ است. ساقه استوانه‌ای شکل و ارتفاع آن ۸۰ تا ۱۲۰ سانتی‌متر است. پای ساقه معمولاً چوبی است. برگ‌ها سه تا پنج لبی به قطر ۵ تا ۱۰ سانتی‌متر و رنگ آن سبز تیره است. برگ‌ها به‌طور متناوب روی ساقه قرار می‌گیرند. برگ‌های قسمت فوقانی ساقه کم‌وبیش تخم‌مرغی شکل است، ولی برگ‌های پایینی ساقه قلبی شکل هستند. حاشیه برگ‌ها دندانه دارند.

سطح برگ‌ها از کرک‌های انبوه و فراوانی پوشیده شده است. گل‌ها کوچک و به رنگ سفید یا صورتی کم‌رنگ و گاهی در سطح گلبرگ‌ها لکه‌های زرشکی یا ارغوانی مشاهده می‌شود. گل‌ها از زاویه برگ‌ها و به‌صورت مجتمع و از اوایل تابستان (تیر) ظاهر می‌شوند و گلدهی تا اواخر تابستان (شهریور) ادامه می‌یابد. گل‌ها برای مدت نسبتاً طولانی روی گیاه مشاهده می‌شوند. میوه این گیاه قهوه‌ای رنگ، مدور، مسطح و چند لایه‌ای است و چین‌هایی در اطراف آن وجود دارد. وزن هزار دانه ۲/۲ تا ۲/۳ گرم است. ریشه ختمی دارویی حاوی مواد موسیلاژی (پلی ساکارید) به مقدار ۳۳ درصد، نشاسته (۳۳ درصد)، ترکیبات قندی (۱۰ درصد)، پکتین (۱۰ درصد)، آسپاراژین (دو درصد) و مقدار کمی روغن است. مواد مؤثر عمده برگ‌ها و گل‌های این گیاه را ترکیبات موسیلاژی (۵ تا ۱۰ درصد) و مقادیر کمی اسانس (۲۰/۰ درصد) تشکیل می‌دهد.

کاشت

بذر ختمی ۱۰ تا ۱۵ روز پس از کاشت در دمای مناسب و وجود رطوبت کافی سبز می‌شود. خاک‌های سبک، عمیق و حاوی ترکیبات هوموسی خاک‌های مناسبی برای کشت این گیاه هستند. هوای گرم و رطوبت کافی نه تنها برای رویش این گیاه مناسب است بلکه در افزایش کمیت و کیفیت مواد مؤثر آن تأثیر مطلوبی دارد. اگرچه بذر گل ختمی را با هر گیاهی می‌توان به‌تناوب کشت کرد ولی بهتر است با گیاهانی که دوره رویشی کوتاهی دارند به تناوب کشت کرد تا پس از برداشت، زمان کافی برای آماده ساختن زمین وجود داشته باشد.

تحقیقات نشان می‌دهد کودهای حیوانی پوسیده نقش عمده‌ای در افزایش عملکرد برگ، ریشه و مواد مؤثر این گیاه دارد. از این رو توصیه می‌شود در فصل پاییز هنگام آماده‌سازی زمین ۲۰ تا ۳۰ تن کود حیوانی پوسیده به زمین اضافه شود. چنانچه زمین از مواد و عناصر غذایی تهی باشد و در صورت عدم استفاده از کود حیوانی توصیه می‌شود ۳۰ تا ۴۰ کیلوگرم در هکتار ازت، ۵۰ تا ۶۰ کیلوگرم در هکتار اکسید فسفر و ۸۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار اکسیدپتاس به‌عنوان مقادیر پایه در اختیار گیاهان قرار گیرد. اضافه کردن ۳۰ تا ۴۰ کیلوگرم در هکتار ازت در مرحله ساقه دهی نقش عمده‌ای در افزایش عملکرد دارد.

ریشه‌های ضخیم از مقدار بیشتری مواد مؤثر برخوردارند. ازآنجاکه آماده‌سازی خاک تأثیر عمده‌ای در وضعیت ریشه و رشد گیاه دارد، لذا قبل از کاشت آماده ساختن خاک ضرورت دارد. پس از افزودن کودهای حیوانی یا شیمایی موردنیاز گیاه انجام شخم عمیق در فصل پاییز (به عمق ۴۰ تا ۶۰ سانتی‌متر) ضروری است. جمع‌آوری سنگ‌ها و قلوه سنگ‌های خاک نه‌تنها سبب گسترش ریشه و افزایش عملکرد آن می‌شود بلکه در رویش گیاه مؤثر است و سبب افزایش عملکرد برگ و گل نیز می‌شود. در اوایل بهار زمین را تسطیح و بستر خاک را برای کشت گیاه باید آماده کرد.

فصل بهار (نیمه اول فروردین) یا اواخر پاییز (آذر) زمان مناسبی برای کشت مستقیم ختمی است. فاصله ردیف‌ها از یکدیگر ۶۰ تا ۷۰ سانتی‌متر مناسب است. در کشت مستقیم برای هر هکتار زمین به پنج تا شش کیلوگرم بذر نیاز است. در کشت غیرمستقیم در اواخر بهار و اوایل تابستان (خرداد-تیر) زمان مناسبی برای کشت بذر ختمی در خزانه هوای آزاد است. بذرها را در ردیف‌هایی به فاصله ۱۵ سانتی‌متر کشت می‌کنند. بذر موردنیاز برای هر هکتار زمین یک کیلوگرم است. ۵/۲ تا ۳ ماه پس از سبز شدن در فصل پاییز (مهر-آبان) یا اوایل بهار سال بعد نشاءها را می‌توان به زمین اصلی منتقل کرد. اگرچه اوایل بهار نشاءها را می‌توان منتقل کرد ولی فصل پاییز زمان مناسبی برای انتقال آن‌ها به زمین اصلی است؛ زیرا شوک حاصل از عمل انتقال در فصل پاییز به‌مراتب کمتر از بهار است. نشاءها را در ردیف‌هایی به فاصله ۶۰ تا ۷۰ سانتی‌متر در زمین اصلی باید کشت کرد. فاصله دو بوته روی ردیف کاشت ۴۰ تا ۵۰ سانتی‌متر مناسب است. اوایل پاییز (مهر) زمان مناسبی برای تکثیر رویشی ختمی است. در تکثیر رویشی ختمی است. در تکثیر رویشی فاصله ردیف‌ها از یکدیگر ۶۰ سانتی‌متر و فاصله دو بوته در طول ردیف ۵۰ سانتی‌متر مناسب می‌باشد.

ختمی را توسط بذر یا از طریق رویشی می‌توان تکثیر کرد. تکثیر با بذر مناسب‌تر است و همواره از این روش برای تکثیر ختمی استفاده می‌شود. بذرهای تازه این گیاه قوه رویشی نامناسبی دارند، ازاین‌رو برای کاشت باید از بذرهای دو تا سه ساله استفاده کرد. تکثیر توسط بذر به دو روش مستقیم و غیرمستقیم انجام می‌گیرد. در کشت مستقیم بذرهای ختمی را در زمان مناسب به‌صورت ردیفی در فواصل ذکرشده کشت می‌کنند. عمق بذر متفاوت است و به بافت خاک و رطوبت آن بستگی دارد و بین یک تا دو سانتی‌متر مناسب است. پس از کشت، آبیاری مناسب ضرورت دارد و سبب تسریع و هماهنگی در سبز شدن بذرها می‌شود. در کشت غیرمستقیم در زمان یاد شده بذرهای ختمی را در خزانه هوای آزاد که بستر آن به همین منظور تهیه شده کشت می‌کنند. پس از کاشت به‌منظور ایجاد تراکم در بستر سطحی خاک، غلتک مناسبی زده می‌شود. آبیاری منظم و وجین علف‌های هرز در طول رویش گیاهان نقش عمده‌ای در سرعت رشد گیاه و افزایش عملکرد (اعم از ریشه، برگ و گل) دارد. بذرهای ختمی با تأخیر و پس از سه تا چهار هفته سبز می‌شوند. ازاین‌رو بهتر است بذر این گیاه را با بذرهای گیاهان سریع الرشدی مانند خردل مخلوط کرد تا با مشاهده فاصله ردیف‌ها بهتر بتوان به وجین علف‌های هرز پرداخت.

تکثیر رویشی با تقسیم ریشه انجام می‌گیرد. اوایل پاییز پس از خارج کردن ریشه گیاهان دو تا سه ساله ریشه را به چند قطعه تقسیم کرده و در ردیف‌هایی به فاصله ۶۰ سانتی‌متر و فاصله دو بوته در طول ردیف کاشت ۵۰ سانتی‌متر کشت می‌شوند. چون تکثیر رویشی هزینه زیادی را در بردارد فقط در سطوح کوچک از این روش استفاده می‌شود.

اگر از کشت مستقیم بذر در زمین اصلی استفاده شده باشد و گیاهان در طول ردیف‌ها متراکم باشند آن‌ها را در مرحله دو تا سه برگی طوری باید تنک کرد که فاصله دو بوته در طول ردیف ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متر گردد. در طول رویش گیاهان، باید دو تا سه بار علف‌های هرز را وجین کرد. چون ختمی به اکثر علف‌کش‌ها حساس است، وجین مکانیکی علف‌های هرز ضرورت دارد. تاکنون علف‌کش انتخابی مناسبی برای این گیاه شناخته نشده است. ختمی در طول رویش ممکن است توسط بیماری‌های قارچی مانند زنگ ختمی آسیب ببیند. برای مبارزه با این بیماری می‌توان از سموم مناسبی مانند تیلت به مقدار ۸/۰ تا ۱ لیتر در هکتار، ویژیل و یا ایمپاکت به مقدار ۱ تا ۲/۱ لیتر در هکتار به‌صورت محلول‌پاشی استفاده کرد. دو تا سه هفته پس از استفاده از سموم مذکور مجدداً استفاده از آن‌ها را می‌توان تکرار کرد. برای کنترل این بیماری بذرهایی را که از بوته‌های سالم به دست آمده‌اند باید کشت کرد. برای ضدعفونی کردن بذرهای ختمی، می‌توان آن‌ها را در محلول دو در هزار سولفات مس به مدت یک و نیم ساعت خیساند.

از بیماری‌های دیگر ختمی می‌توان از قارچ عامل بوته میری نام برد. این قارچ از راه ریشه، آوندهای چوبی را موردحمله قرار می‌دهد و در نهایت باعث پژمردگی گیاه می‌شود. قارچ معمولاً بعد از سرما و یخبندان زمستان، در فصل بهار گیاهان را تهدید می‌کند. سرعت پیشرفت فعالیت قارچ بسته به شرایط محیط و موقعیت گیاه فرق می‌کند. چنانچه در مراحل اولیه رشد یعنی موقعی که میزبان حساس است گیاهان آلوده شوند. در مدت کمتر از ده روز بوته‌ها خشک می‌شوند. اما در سال‌هایی با زمستان طولانی و سرما و یخبندان که حمله قارچ مصادف با قوی شدن بوته‌ها و نزدیک شدن به فصل برداشت است گیاهان کمتر آسیب می‌بینند. علاوه بر ضدعفونی بذرهای ختمی توسط تی۰ دم۰ تی۰ دی، بنومیل و مانکوزب، با توصیه‌های به زراعی زیر می‌توان این بیماری را کنترل کرد:

-از کاشت متوالی ختمی در یک مزرعه خودداری شود و تناوب صحیح کشت رعایت گردد.

-پس از برداشت محصول، بقایای گیاه (ریشه، ساقه و برگ) جمع‌آوری و در خارج مزرعه سوزانده شوند تا از شدت آلودگی سال بعد کاسته شود.

-با مشاهده اولین بوته‌های آلوده، آن‌ها را باید از مزرعه خارج کرد و سوزاند تا از شدت آلودگی سال بعد کاسته شود.

-ادوات کشاورزی که در تماس با مزارع آلوده بوده‌اند را نباید در مزارع غیر آلوده به کار برد، مگر آن‌که گل‌ولای ماشین‌آلات و دنباله بندها با آب شسته سپس با آب آهک غلیظ ضدعفونی شوند.

در طول رویش ختمی، برخی آفات می‌توانند صدمه‌های زیادی به محصول وارد کنند. با استفاده از آفت‌کش‌های مناسب مانند متیل پاراتیون، وفاتوکس، سوین و راویون آن‌ها را می‌توان کنترل کرد.

به علت وجود مواد مؤثر در اندام‌های مختلف مانند گل‌ها، برگ‌ها، شاخه‌های جوان و ریشه‌ها در زمان مناسب نسبت به برداشت هر یک باید اقدام کرد. برگ‌ها را در طول تابستان باید برداشت کرد. پس از برداشت آن‌ها را خشک و بسته‌بندی می‌نمایند. از هر چهار تا شش کیلوگرم برگ تازه یک کیلوگرم برگ خشک به دست می‌آید. در تیرماه هنگامی‌که گیاه در مرحله گلدهی است پیکر رویشی گیاه را از فاصله ۱۰ تا ۲۰ سانتی‌متری از سطح زمین باید برداشت کرد. با آبیاری منظم و به‌موقع، گیاهان مجدداً شاخ و برگ‌های جدید تولید می‌کنند، به‌طوری‌که فصل پاییز (شهریور – مهر که به شرایط اقلیمی محل رویش گیاه بستگی دارد) محصول را برای دومین بار می‌توان برداشت کرد. پس از برداشت اندام‌های یادشده، آن‌ها را باید خشک کرد برای خشک کردن گل‌ها، شاخه‌های جوان و برگ‌ها می‌توان از سایه و نسیم ملایم باد یا از خشک‌کن‌های الکتریکی استفاده نمود. درجه حرارت مناسب برای خشک کردن آن‌ها توسط خشک‌کن‌های الکتریکی ۴۰ تا ۵۰ درجه سانتی­گراد است. از هر هفت کیلوگرم گل تازه یک کیلوگرم گل خشک به دست می‌آید. برداشت ریشه‌ها – در صورت مساعد بودن هوا – در فصل پاییز سال دوم رویش انجام می‌گیرد. چنانچه هوا نامساعد باشد در اوایل بهار نیز می‌توان ریشه‌ها را برداشت کرد. پس از خارج کردن ریشه‌ها از خاک، آن‌ها را باید تمیز و ریشه‌های فرعی و سایر قسمت‌های پوسیده را از آن جدا کرد. ریشه‌های ضخیم، نرم و ریشه‌هایی که مقدار کمتری ریشه‌های فرعی دارند از نظر کیفیت و کمیت مواد مؤثر مطلوب هستند و در صنایع دارویی از اهمیت خاصی برخوردارند. پس از شستن ریشه‌ها با آب جاری، پوست آن‌ها را باید جدا کرد، سپس آن‌ها را قطعه قطعه (به قطعات ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متری و به ضخامت ۵/۱ سانتی‌متری) و خشک نمود. رطوبت مجاز در ریشه‌های خشک‌شده ۱۲ درصد است.

برای خشک کردن ریشه‌ها می‌توان از خشک‌کن‌های الکتریکی با دمای ۳۵ تا ۴۰ درجه سانتی­گراد استفاده کرد. بذر از گیاهان دو ساله جمع‌آوری می‌شود. در صورت بارگیری باید از برداشت برگ، گل و پیکر رویشی ختمی دارویی خودداری کرد. هنگامی‌که ۸۰ درصد میوه‌های این گیاه خاکستری رنگ شدند میوه‌ها را باید برداشت و سپس خشک کرد. پس از خشک‌کردن انجام بوجاری سبک، تمیز کردن و بسته‌بندی آن‌ها ضروری است. هنگام تمیز کردن بذر باید توجه داشت که براثر اصطکاک با ماشین، دچار شکستگی نشوند چون بر اثر شکستگی از قوه رویشی آن‌ها کاسته می‌شود.

خواص گل ختمی

ختمی دارویی تسکین‌دهنده حالت تهوع در انسان بوده و از تحریکات معده ممانعت می‌کند.

ختمی دارویی بسیار مدر بوده و دستگاه مجاری ادراری را به‌خوبی به فعالیت وادار می‌کند.

ختمی دارویی از بروز حساسیت‌های مختلف جلوگیری می‌کند.

ختمی دارویی خلط‌ آور است و دارای تأثیرات آرامش‌بخش بوده و به‌عنوان داروی مسکن مصرف می‌شود.

ختمی دارویی از بروز و یا تشدید ناراحتی‌ها و زخم‌های دهان، دندان، لثه و حتی گلو جلوگیری به عمل می‌آورد.

از دیگر فواید گل ختمی این که ختمی دارویی سرفه‌های شدید و برونشیت را درمان می‌کند.

ختمی دارویی کاهش‌دهنده فشار خون است. این دیگر خاصیت گل ختمی است.

همچنین از راه‌های زیر نیز می‌توانید محصولات ما را ملاحظه و خرید نمایید:

بذر گل عروس از جمله بذرهای سریع الرشدی می باشد که شما عزیزان می توانید با صرف انرژی و هزینه محدود نسبت به کاشت آن ها در گلدان و یا باغچه منزل خود اقدام نموده و به زیبایی آن کمک شایان توجهی نمایید. گل عروس دارای گل هایی به رنگ صورتی و قرمز بوده و برگ های آن براق و چرمی شکل می باشد. گل عروس بیشتر از اینکه در فضای باز و محوطه ها کاشته شود، بیشتر به عنوان یک گل آپارتمانی مقاوم کاربرد دارد؛ و راه پله مناسب ترین مکان برای نگهداری این گل می باشد. این گیاه از طریق بذر کشت می شود و انتخاب بذر خوب گل عروس از مهمترین قسمت عملیات پرورش آن می باشد.

کاشت گل عروس

بهترین زمان کاشت گل عروس در بستر اصلی، در هوای خنک فصل بهار و یا اوائل فصل پاییز می باشد. اما در صورت تمایل برای کاشت بذر گل عروس در گلدان و نگهداری آن در خانه می توان در هر فصلی از سال اقدام به این کار نمود. گل عروس از جمله گیاهانی می باشد که برای رشد ایده آل خود نیاز به نور کافی دارند و باید روزانه حداقل 7 الی 8 ساعت در معرض نور غیرمستقیم خورشید قرار گیرند. توجه داشته باشید که؛ در صورت کم نور بودن محل قرارگیری بگونیا، این گیاه گل نخواهد داد.

گل عروس از جمله گل هایی می باشد که توقعات خاکی چندانی نداشته و در اکثر خاک ها قابل کشت است ولی خاک های غنی با زهکشی مناسب را ترجیح می دهد. ترکیب کوکوپیت، پیت ماس و پرلیت به نسبت برابر، بستر مناسبی را برای کاشت گل عروس فراهم می نماید.

گل عروس از جمله گیاهان رطوبت دوست می باشد که آبیاری منظم و مکرر آن بعد از هر بار خشک شدن خاک لازم و ضروری است. معمولا در فصل زمستان 1 بار آبیاری در هفته برای گیاه کافی بوده و آبیاری بیشتر از آن منجر به زرد شدن برگ ها می گردد. البته در تابستان میزان نیاز گل عروس به آب بیشتر بوده (هفته ای 2 بار) و اگر به آبدهی به گیاه به روال قبلی ادامه یابد، به احتمال زیاد باعث ریزش گل های آن می گردد.

روش کاشت بذر گل عروس در باغچه

قبل از کاشت بذر گل عروس ابتدا زمین را با چنگک، بالا و پایین نمایید و هرگونه علف هرز، ریشه گیاه، سنگ و کلوخ و ... را از خاک جدا کنید. سپس کود دامی پوسیده را به آن اضافه کرده و به عمق 20سانتی متر خاک بتر را زیرو رو کنید. بعد از انجام این عملیات، بستر کاشت را صاف کرده و قبل از پاشیدن بذرها، سطح خاک را به خوبی آبیاری نمایید. بذرها را با فاصله 10 الی 20 سانتی متری از هم و در عمق نیم الی 1 سانتی متری خاک قرار دهید. مجددا بستر کشت را به آرامی آبیاری نمایید و تا زمان جوانه زنی مانع خشک شدن سطح بستر کشت شوید.

پرورش و کاشت بذر گل عروس در گلدان

گلدانی متناسب با سلیقه و دکوراسیون منزل خود انتخاب نمایید.

عملیات زهکشی را به خوبی برای گلدان انجام دهید. (قرار دان ماسه درشت در ته گلدان به ارتفاع 4 سانتی متر)

گلدان را با مخلوط خاک پیشنهادی در قسمت بالا پر نمایید.

گلدان را به خوبی آبیاری نمایید تا خاک نشست کند.

بذرها را در عمق نیم سانتی متری خاک و با فاصله 5 الی 10 سانتی متری از هم قرار دهید.

تا زمان جوانه زنی، پلاستیک شفافی را روی گلدان بکشید. (حفظ رطوبت گلدان و تسریع جوانه زنی)

بعد از جوانه زنی گلدان ها را به محل پر نوری از خانه انتقال دهید.