نخود یکی از حبوبات پرمصرف است که در غذاهای اصیل ایرانی همچون آبگوشت، آش رشته و... به کار برده می‌شود. اگرچه نخود به فراوانی یافت می‌شود اما کاشت آن اصول به خصوصی دارد. برای شناختن روش و اصول کاشت بذر نخود مطالب را دنبال کنید.

نحوه کاشت نخود

کشاورزان کاشت بذر نخود را در بازه زمانی ماه‌های اسفند تا اردیبهشت انجام می‌دهند و درصورتی‌که خاک زمین در حین فرسایش نباشد، شخم زدن را نیز در فصل پاییز قرار می‌دهند. میزان عمق خاک شخم زده باید ده تا دوازده سانتی‌متر باشد. همچنین زمین موردنظر برای کاشت بذر نخود علاوه بر حاصلخیز بودن باید فاقد علف هرز باشد. کشاورزان بذر نخود را در روزهای ابتدایی فصل بهار و درصورتی‌که دمای خاک کمتر از پنج درجه سانتی‌گراد نباشند می‌کارند. بذر نخود باید در عمق ۵/۲ تا ۶ سانتی‌متری و در ردیف‌هایی با فاصله ۱۵ سانتی‌متری کاشته شود. نکته قابل‌توجه این است که کاشتن متوالی نخود در یک زمین باعث زیاد شدن حشرات و افزایش بیماری‌ها می‌شود، پس نیاز است که هر ۴ تا ۵ سال، یک‌بار در زمین نخود کشت شود. در دوران گل‌دهی، نخود به شرایط آب‌وهوایی معتدل نیاز دارد و آب‌وهوای داغ سبب ایجاد تنش بر آب گیاه می‌شود که درنتیجه به کاهش محصول ختم می‌گردد.

مناسب‌ترین دما در روز، ۳۵ درجه و در شب ۱۴ تا ۱۵ درجه سانتی‌گراد است. همچنین باید بیان کرد که نخود یک گیاه روزبلند است، یعنی طول روز و درجه حرارت تاریخ گل‌دهی را مشخص می‌کند. هوای ابری و رطوبت بالا سبب کاهش ذخیره بذر نخود می‌شوند. میان تعداد شاخه‌های فرعی و عملکرد گیاه رابطه مستقیم وجود دارد. تراکم بوته نخود در واحد سطح تعداد شاخه‌های فرعی گیاه و غلاف‌های آن را کنترل می‌کند.

برای کاشت بذر نخود باید به موارد بسیاری توجه داشته باشید

خاک مناسب برای کاشت نخود

کاشت بذر نخود در بیشتر خاک‌ها امکان‌پذیر می‌باشد، اما مناسب‌ترین خاک برای رشد نخود خاک‌های لومی است که به اندازه کافی در ترکیبشان آهک دارند که بهتر است کشاورزان آهک را با شخم پاییزه با خاک مخلوط کنند. برخلاف خاک‌های آهک‌دار، خاک‌هایی که بافت رسی و سنگین دارند برای کاشتن نخود گیاه مناسب نیستند.

گیاه نخود برای رشد کردن و دادن محصول بیشتر به کودهای فسفره پتاس دار و آهک نیازمند است، استفاده درست از کود نیز در رشد و پرورش گیاه مؤثر می‌باشد. هنگامی‌که گیاه به منیزیم نیاز داشته باشد کشاورزان می‌توانند از سنگ آهک دولومیت که دارای کلسیم و منیزیم است استفاده کنند. برای کاشت نخود در هر هکتار، ۲۰ کیلوگرم ازت مصرف می‌شود. نخود نسبت به شور بودن خاک حساس است و اگر خاک شور باشد این گیاه نمی‌تواند جوانه بزند، اما در مواردی هم نخودها در خاک‌های شور جوانه می‌زنند که درنتیجه سبب می‌شود پروتئین کمتری داشته باشند.

آبیاری گیاه نخود

آبیاری گیاه نخود باید به میزان مناسب انجام گردد زیرا همان‌گونه گیاه هم از کم‌آبی و هم از اضافه بودن میزان آب صدمه می‌بیند. بازه‌های آبیاری گیاه نخود به شرایط آب‌وهوایی و اقلیمی هر منطقه بستگی دارد و با توجه به موارد بیان‌شده مشخص می‌شود. آبیاری مناسب باعث تقویت گل‌دهی گیاه می‌شود. گیاه نخود بین ۱۱۰ تا ۲۴۰ میلی‌لیتر آب مصرف می‌کند تا حدود ۹۰۰ تا ۳۰۰۰ کیلوگرم در هکتار بذر نخود تولید کند. گیاه نخود می‌تواند آب را از اعماق بیشتر از ۱۵۰ سانتی‌متر خاک جذب کند اما بهترین جذب آب گیاه نخود، از عمق ۶۰ سانتی‌متری خاک که بیشتر ریشه‌ها در آن منطقه قرار دارند انجام می‌شود.

هرس گیاه نخود

گیاه نخود در برابر علف‌های هرز دفاع ضعیفی دارد. رشد علف‌های هرز باعث کاهش میزان محصول و دشوار شدن برداشت محصول‌ها می‌شود. در میان علف‌های هرز علف خارلته نسبت به علف‌های دیگر ضرر بیشتری را به گیاه می‌رساند. اگر در زمین موردنظر برای کاشت نخود، چمن کاشته بوده باشند مشکل سازی علف‌های هرز بیشتر می‌شود. هرس کردن در بازه میان‌مدت زمان کاشت تا سبز شدن گیاه، علف‌های هرز را از بین می‌برد. هنگامی‌که گیاه نخود سبز می‌شود باید هرس کردن را متوقف کرد تا گیاه بتواند به‌راحتی رشد کند.

روش‌های کاشت نخود

برای کاشت نخود می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد

از جمله روش‌هایی که می‌توان با آن اقدام به کشت بذر نخود کرد عبارت‌اند از:

روش سنتی کاشت نخود

بعد از آماده کردن زمین، می‌توان بذر نخود را به‌صورت تصادفی با دست در سطح مزرعه پخش کرد. پس از انجام این کار، کشاورزان به‌وسیله گاوآهن برگردان دار بذر نخود را زیر خاک می‌کنند.

روش مکانیزه کاشت نخود

مناسب روش کاشت نخود از نظر تهویه و رطوبت، روش مکانیزه است. در این روش از دستگاه‌های کاشت غلات یعنی دستگاه خطی کار و پنوماتیک یا همان دستگاه کاشت ذرت و چغندرقند می‌توان استفاده کرد. اما بهترین وسیله برای کاشت نخود، بذری است که از دستگاه پنوماتیک حاصل شده باشد. کاشت نخود با این دستگاه باعث اطمینان از کشت مناسب و تأمین شرایط محیطی مناسب برای گیاه همچون کنترل عمق کاشت، فاصله میان هر ردیف، فاصله میان بوته‌های روی ردیف، صرفه‌جویی در میزان بذر نخود مورد مصرف، مبارزه با علف‌های هرز، یکنواختی سطح سبز مزرعه و افزایش میزان تولید نخود در واحد سطح می‌شود.

زمان برداشت نخودها

هنگامی‌که پوسته‌های غلاف نخود به رنگ قهوه‌ای روشن نزدیک به زرد و یا به رنگ کرم درآیند، به این معنا است که زمان برداشت نخودها فرارسیدهاست. در هنگام برداشت باید رطوبت بذر نخود میان ۱۰ تا ۱۲ درصد باشد. به تأخیر افتادن زمان برداشت سبب افزایش میزان ریزش غلاف یا دانه‌ها می‌شود. اگر تمایل دارید که نخود تازه بخورید، می‌توانید نخودها را هنگامی‌که هنوز سبز و نابالغ هستند از غلافشان جدا کنید. نخود تازه را می‌توان مانند لوبیا میل کرد. غلاف‌ها تنها بین ۱ تا ۲ اینچ یا ۲.۵ تا ۵ سانتی‌متر طول دارند و هر غلاف دارای یک یا سه نخود است. نیاز است درصد رطوبت بذر نخود در زمان انبار کردن میان ۱۰ تا ۱۲ درصد باشد. لازم است که از استفاده انبارهای گرم و مرطوب و بدون تهویه جلوگیری کنید.

برای خرید بذر نخود و سایر بذر حبوبات به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرمایید.